پرده سینما
گرتا گاربو، بازیگر سرشناس هالیوود در رتبه ای بالاتر از چاپلین به عنوان بهترین بازیگر تاریخ فیلمهای صامت انتخاب شد.
شاید یکی از مهمترین نکته ها در مورد زندگی گاربو انزوای او باشد. گاربو در اوج موفقیت در نشست های مطبوعاتی فیلم اش شرکت نمی کرد و برخلاف ستارگان سینما تمایلی به شرکت در مجامع عموی نداشت. همچنین او پس از کناره گیری از سینما تقریباً به صورت مخفیانه زندگی می کرد! چون مایل نبود هیچ عکسی از او گرفته شود. او تا امروز اسرارآمیزترین زن تاریخ سینماست که زمانه خودش سالها جلوتر زندگی می کرد.
به گزارش ایسنا روزنامه گاردین در شمارهی امروز خود فهرستی از بهترین بازیگران فیلمهای صامت در تاریخ سینما منتشر كرد كه در رتبهی اول این فهرست نام گرتا گاربو، ستاره سرشناس سوئدی سینمای هالیوود دیده میشود.
گاربو متولد 18 سپتامبر 1905 در استکهلم، اولین فیلم خود را در سال 1920 با نام آقا و خانم استکهلم بازی کرد. پس از شش سال بازی در فیلمهای سوئدی توسط مسؤولان کمپانی متروگلدوین مایر برای بازی در هالیوود به آمریکا رفت.
اولین فیلم هالیوودی او سیلاب نام داشت که درخشان ظاهر شد و با ایفای نقش در فیلم اغواگر به کارگردانی فرد نیبلو، منتقدان سینما را به ظهور یک ستاره بیبدیل امیدوار کرد. جسم و شیطان اوج شکوفایی وی بود كه بسیاری این فیلم را از بهترین فیلمهای دوران صامت سینما میدانند.
او دههی 30 را با فیلم آنا کریستی بر اساس نمایشنامهای از یوجین اونیل آغاز کرد. وی تنها بازیگری بود كه کارگردان و بازیگران مقابل را در فیلمها خودش انتخاب میکرد.
دقت در انتخاب فیلمها در آن زمان بسیار کم بود، ولی گاربو از معدود بازیگرانی بود که کم فیلم بازی میکرد و در بهترین شاهكارهای دهه 30 ایفای نقش کرد.
سهگانههای تاریخی او بسیار مشهور هستند. در سال 1933 در ملکه کریستینا ساخته روبن مامولیان، در سال 1935 در تراژدی آناکارنینا ساخته کلارنس براون و بالاخره در شاهکار كامیل ساخته جرج کیوکر در سال 1936 بازی كرد.
آخرین فیلم گاربو در سال 1941 با نام زن دو چهره و به کارگردانی جرج کیوکر است كه وی در دو نقش ظاهر میشود و وداعی زودهنگام با سینما كرد.
گرتا گاربو در 15 آوریل 1990 در نیویورک درگذشت. او دو بار برای فیلمهای کامیل و آنا کارنینا برنده جایزه بهترین بازیگر زن منتقدان فیلم نیویورک شد و چهار بار هم برای آنا کریستی، عاشقانه، کامیل و نینوچکا نامزد جایزه اسکار شد كه در میان تعجب موفق به کسب آن نشد تا اینکه آکادمی اسكار در سال 1955 اسکار افتخاری را به او اعطا کرد.
شاید یکی از مهمترین نکته ها در مورد زندگی گاربو انزوای او باشد. گاربو در اوج موفقیت در نشست های مطبوعاتی فیلم اش شرکت نمی کرد و برخلاف ستارگان سینما تمایلی به شرکت در مجامع عموی نداشت. همچنین او پس از کناره گیری از سینما تقریباً به صورت مخفیانه زندگی می کرد! چون مایل نبود هیچ عکسی از او گرفته شود. او تا امروز اسرارآمیزترین زن تاریخ سینماست که زمانه خودش سالها جلوتر زندگی می کرد.
**********
رتبه دوم فهرست گاردین در اختیار چارلی چاپلین، از بزرگترین كارگردانان، آهنگسازان و بازیگران آثار كمدی در عصر هالیوود كلاسیك است.
چاپلین به راستی از خلاقترین و تأثیرگذارترین شخصیتهای عصر فیلمهای صامت بود كه همزمان با بازیگری در فیلمهایش، كارگردانی، تهیهكنندگی و ساخت موسیقی آنها را نیز برعهده داشت.
وی 65 سال از عمر 88 سالهاش را وقف سینما و دنیای سرگرمی كرد كه شروع آن از سالن ویکتوریا انگلستان به عنوان پسربچهای پنج ساله آغاز شد و تا سن 88 سالگی ادامه یافت.
یک سال پس از مهاجرت همراه خانوادهاش از انگلستان به آمریكا، چاپلین كه بهواسطه مادرش، علاقه فراوانی به بازیگری پیدا كرده بود، برای اولینبار در فیلم در تلاش معاش بازی كرد كه البته چندان موردقبول مدیران كمپانی كیاستون قرار نگرفت.
با این حال آنها تصمیم گرفتند فرصت دوبارهای به چاپلین جوان بدهند. وی در سن 24 سالگی در دومین فیلمش با نام مسابقات اتومبیلرانی كودكان بازی كرد. سبک خاص راهرفتن سنگین او در این فیلم و همچنین فیلم بعدیاش مخمصه غریب میبل سخت موردتوجه تماشاگران قرار گرفت و محبوبیت ویژهای پیدا كرد.
سال 1915 آغاز دوران حرفهیی بازیگری چاپلین بود كه با عقد قرارداد جدید با استودیوهای جدید و راهاندازی كمپانی فیلم خودش همراه بود. یك سال بعد، چاپلین با دریافت دستمزد 670 هزار دلار، طی مدت 18 ماه، 12 فیلم كمدی برای كمپانی میوچال فیلم ساخت كه جزو تأثیرگذارترین فیلمهای كمدی تاریخ سینما محسوب میشوند كه از معروفترین آنها میتوان به خیابان آرام، ساعت یك صبح، ماجراجو و سمساری اشاره كرد.
تكنیكهای خاص فیلمسازی چارلی چاپلین تا زمان حیات او برای همه ناشناخته باقی ماند و هرگز درباره آنها صحبتی نمیكرد. در سال 1983، شش سال بعد از مرگ چاپلین بود كه یك مستند انگلیسی با نام چاپلین ناشناخته به بررسی دقیق سكانسها و هنر فیلمسازی چاپلین پرداخت.
وسواس بسیار زیاد چاپلین در اینكه بازیگران فیلمهایش حتما آنچه او درنظر دارد را بازی كنند، از دلایلی بود كه وی در مقایسه با دیگر رقبایش، مدت طولانیتری را وقف ساخت فیلمهایش میكرد.
در این سالها، چاپلین برخی از آثار ماندگارش چون پسربچه (1920)، زائر (1923) و دوشفنگ (1918) را ساخت. وی بهواسطه مشغلهكاری زیاد كه همزمان برای استودیو شخصیاش و دیگر استودیوها فیلم میساخت، كمتر فرصت پیدا میكرد تا خودش نیز نقشی بازی كند. زن پاریسی (1923)، جویندگان طلا (1925) و سیرک (1928) ازجمله فیلمهای دهه 30 بودند كه چاپلین نقش كوتاهی در آن بازی كرد.
پیش از ورود به عصر فیلمهای ناطق، چاپلین در سال 1931 روشناییهای شهر و در سال 1936 نیز عصر جدید را ساخت كه بهراستی از ماندگارترین آثار او هستند.
فیلمهای ناطق و همراهبا دیالوگ چارلی چاپلین با شاهكار معروفاش، دیكتاتور بزرگ در سال 1940 آغاز شد. هرچند اولینباری كه صدای چاپلین را تماشاگران شنیدند، در سكانس پایانی فیلم عصر جدید بود كه آواز نامفهومی از چاپلین شنیده میشد.
با وجود شكوفایی دوران فیلمهای ناطق در دهه 30، چاپلین همچنان سینما را یک هنر پانتومیك میدانست و عقیده داشت كه بازی بسیار بیشتر از كلمات و دیالوگها از سوی تماشاگر درك میشود.
وی با فیلم لایملایت در سال 1972 جایزه اسكار بهترین موسیقی را كسب كرد، هرچند چند دهه بعد از ساخت آن بود كه با تأخیر حدودا 30 ساله در لسآنجلس اكران شد.
چاپلین در سال 1929 در دو بخش بهترین بازیگر و بهترین كارگردان كمدی برای فیلم سیرک نامزد جوایز اسكار بود، اما برگزاركنندگان جوایز اسكار با خارجكردن نام او از فهرست نامزدها، تصمیم گرفتند تنها یك اسكار افتخاری به وی اعطا كنند.
این كمدین بزرگ 42 سال، در سال 1972 دومین جایزه افتخاری اسكار را گرفت و برای اولینبار در مراسم حضور یافت. در تاریخ برگزاری اسكار، چاپلین ركوردار طولانیترین مدت تشویق ازسوی حضار است كه پنج دقیقه به طول انجامید.
چارلی چاپلین دو فیلم آخرش را در لندن ساخت؛ سلطان در نیویورک در سال 1957 و كنتسی از هنگكنگ در سال 1967 كه كارگردانی، نگارش فیلمنامه و تهیهكنندگی آنها برعهده خود چاپلین بود. فیلم كنتسی از هنگكنگ با بازی مارلون براندو و سوفیا لورن، آخرین حضور چاپلین در عرصه سینما بود.
چاپلین پس از خداحافظی از بازیگری، بین سالهای 1969 تا 1976، موسیقی فیلمهای صامتاش را میساخت و آنها را دوباره عرضه میكرد. وی روز چهارم مارس 1975 بهجهت سالها خدمت هنری به جامعه انگلستان از سوی ملكه الیزابت دوم به مقام شوالیه رسید و لقب «سر» را دریافت كرد.
سلامت جسمانی چاپلین تقریبا پس از پایان ساخت فیلم كنتسی از هنگكنگ و بهطور شدیدتر پس از دریافت جایزه اسكار در سال 1972 روبه وخامت گذاشت. از سال 1977 بود كه او بر روی ویلچر مینشست و سرانجام روز 25 دسامبر 1977 در سن 88 سالگی درگذشت.
وی طی چند دهه فعالیت سینمایی موفق به كسب جوایز متعددی چون جایزه اسكار بهترین موسیقی برای لایملایت در سال 1973، جایزه اسكار افتخاری در سال 1972، نامزد اسكار بهترین فیلمنامه در سال 1948 برای موسیو وردو، نامزد اسكار بهترین بازیگر مرد و بهترین فیلمنامه در سال 1941 برای دیكتاتور بزرگ، جایزه اسكار افتخاری در سال 1929 برای فیلم سیرک، جایزه افتخاری از انجمن كارگردانان آمریكا، جایزه روبان نقرهای بهترین فیلم خارجی از انجمن روزنامهنگاران فیلم ایتالیا در سال 1953 برای لایملایت، جایزه شیر طلای افتخاری ونیز در سال 1972شد.
از مهمترین آثار كارنامه فیلمسازی چارلی چاپلین میتوان از ولگرد، شغل، بانک، مامور آتشنشانی، خیابان آرام، زندگی سگی، دوشفنگ، پسربچه، زائر، زن پاریسی، جویندگان طلا، سیرک، روشناییهای شهر، عصر جدید، دیکتاتور بزرگ، موسیو وردو، لایملایت، سلطانی در نیویورک، کنتسی از هنگکنگ، خانهبهدوش، پروفسور و طبقه مرفه نام برد.
انتشار مقالات سایت "پرده سینما" در سایر پایگاه های اینترنتی ممنوع است. |
|