پرده سینما

فاضلی: «گذشته» بهترین انتخاب سینمای ایران برای شرکت در اسکار است

پرده سینما

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فاضلی: من به لحاظ شخصی، مخالف فیلم گذشته هستم و مخالفتم را شاید سرسختانه تر از هر منتقد دیگری در مقاله ای اعلام کردم اما جایزه اسکار مساله دیگری است. بدون تردید گذشته بهترین انتخابی است که می توانست صورت بگیرد از جانب ایران برای شرکت در آکادمی اسکار.

 

 

به گزارش خبرگزاری دانا انتخاب فیلم گذشته - تازه ترین اثر اصغر فرهادی - به عنوان نماینده ایران برای رقابت در آکادمی اسکار 2014 حرف و حدیث های فراوانی را برانگیخته است. از یک سو عده ای بر بیگانگی این فیلم با فرهنگ و تمدن ایران تاکید می کنند و در مقابل، برخی آن را انتخابی هوشمندانه ارزیابی کرده اند. در این باره با غلامعباس فاضلی - منتقد سینما و مدیر سایت پرده سینما - به گفتگو نشستیم:

 

 

 

غلامعباس فاضلیبه طور مشخص از چه زمانی جامعه هنری ایران به جشنواره ها و جایزه های جهانی فیلم – به خصوص جایزه اسکار - علاقمند شد؟

 

از دهه هفتاد رفته رفته این تمایل به وجود آمد. با ایجاد موج نوی سینمای ایران از اواسط دهه 60 رفته رفته رفته توانستیم جشنواره های جهانی را نیز سنگر به سنگر فتح کنیم. با کسب نخل طلای جشنواره کن از سوی فیلم طعم گیلاس همه چیز تغییر کرد. و ثابت شد که سینمای ایران یک سینمای کاملا جدی در عرصه جهانی است. هر موفقیت با خودش تمایلاتی همراه می آورد و شوری را با خود همراه می کند. هم سینماگران و هم مسوولان متوجه شدند مساله موفقیت در جشنواره های جهانی کاملا جدی است. برای سینماگر هم جنبه شهرت داشت و هم جوایز مالی قابل توجهی به دست می آورند که می توانست در زندگی آنها اثر بگذارد. این حرکت به تدریج ادامه یافت و طبیعی بود که از همان زمان پای جایزه اسکار هم به میان بیاید.  اما حقیقت این است که کسی اسکار را جدی نمی گرفت و تصور نمی شد بتوانیم سنگر اسکار را هم فتح کنیم. چند سالی ایران نمایندگانی را معرفی می کرد که البته مناقشاتی را نیز به همراه داشت که کدام فیلم باید در آکادمی اسکار حاضر شود. من خاطرم هست حتی دو سال پیش که فیلم جدایی نادر از سیمین جایزه اسکار را برد، قبل از آن مناقشه بر سر این بود که چه فیلمی از ایران ارائه بشود و یکی از کارگردانان گفت: «اسکار مثل مهریه است. نه کسی داده و نه کسی گرفته! که حتی تیتر خبرگزاری ها هم شد ولی اسکار جدایی نادر از سیمین همه را غافلگیر کرد و از دو سال پیش ثابت شد که اسکار برای سینمای ایران، مساله دور از ذهنی نیست و ایران میتونه به این موفقیت برسه .به خصوص که فیلم فرهادی به جز بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان در رشته بهترین فیلمنامه هم نامزد شد.

 

ساز و کار انتخاب نماینده از سوی ایران برای شرکت در آکادمی اسکار به چه صورت است؟ آیا روند مشخص و قابل پیش بینی ای وجود دارد یا نه؟

 

این ساز و کار معمولاً هر سال فرق می کند و هنوز به ساز و کار مشخصی در این باره نرسیده ایم. کما اینکه دو سه سال پیش کاملاً به صورت فردی این تصمیم (انتخاب بدرود بغداد) گرفته شد. مقامی تصمیم گرفت و یک فیلم را از طرف ایران به اسکار ارائه کرد. معمولاً هر سال یک هیأت در این باره تصمیم می گیرد که تشکیل می شود از کارشناسان که چه بخواهیم چه نخواهیم به خاطر روحیات ما ایرانی ها، یک سری مسائل حاشیه ای هم در انتخاب فیلم دخالت می کند.

 

گذشته ساخته اصغر فرهادیمعرفی فیلم گذشته به عنوان نماینده ایران در اسکار 2014 مناقشات زیادی را برانگیخته است و مخالفان و موافقان زیادی در مقابل هم صف بندی کرده اند. به نظر شما، گذشته انتخاب شایسته ای بوده است؟

 

من به لحاظ شخصی، مخالف فیلم گذشته هستم و مخالفتم را شاید سرسختانه تر از هر منتقد دیگری در مقاله ای اعلام کردم اما جایزه اسکار مساله دیگری است. بدون تردید گذشته بهترین انتخابی است که می توانست صورت بگیرد از جانب ایران برای شرکت در آکادمی اسکار.

 

دلایل شما برای این نظر چیست؟

 

من باز تأکید می کنم که به عنوان یک منتقد طرفدار این فیلم نیستم و خیلی هم فحش خوردم به خاطر بد گفتن از این فیلم ! ولی مساله ملی، امری دیگر است. سه دلیل عمده دارم برای اینکه گذشته انتخاب مناسبی بوده است: دلیل اول این است که اسم اصغر فرهادی و اعتباری که او در آنجا دارد می تواند راه را بازتر کند. دلیل دوم حضور برنیس برژو است به عنوان ستاره فیلم که در آکادمی به هر حال سابقه و پیشینه ای دارد و می تواند نظر مساعد اعضای آکادمی را جلب کند و دلیل سوم که فکر می کنم مهترین دلیل است، این می باشد که گذشته برخلاف فیلم های رقیب، تصویر و انتقادی و مخدوش و بدی از داخل ایران ارائه نمی دهد. تصویر یک ایرانی صلح جو و ایرانی خوب را به جهان ارائه می کند. اولین بار است که ما تصویر یک ایرانی احترام برانگیز که تلاش می کند صلح و صفا ایجاد کند و در واقع آرامشی به وجود بیاورد در بین آدمهای اطرافش، در خارج می بینیم. فکر میکنم این امتیاز خیلی بزرگی است.

 

شما چقدر شانس قائل می شوید برای این فیلم در اسکار امسال؟

 

خیلی قابل پیش بینی نیست. اسکار مثل یک بازی فوتبال است. اساسا هر جشنواره ای مثل یک بازی فوتبال است و واقعا نمیشود گفت آیا گذشته برنده جایزه اسکار می شود یا خیر. من فکر می کنم وظیفه ما این است که بهترین انتخاب را بکنیم که به نظرم برای این فیلم، این کار انجام شد. بقیه کار نیز بستگی دارد به عوامل مختلف.

 

 

بردن جوایز جهانی چه تاثیری بر روند فیلم سازی و صنعت فیلم در ایران می گذارد. به عنوان مثال اگر بخواهیم از همان فیلم طعم گیلاس نام ببریم، بعد از اینکه این فیلم برنده نخل طلای کن می شود، موجی از تقلید در سینمای ایران از این فیلم به وجود آمد. انگار سینماگران سرمشق تازه ای پیدا کردند تا آن را تکرار کنند. کم و بیش درباره جدایی نادر از سیمین هم این اتفاق افتاد و عده ای تلاش کردند سبک فرهادی را تقلید کنند. اساسا به غیر از مسائلی چون اعتبار ملی و ... که البته در جای خود هم بسیار مهم است، این جایزه بردن ها تاثیری بر روند فیلم سازی در ایران می گذارد؟

 

 

علی مصفا و برنیس برژو در فیلم «گذشته»سوال شما دو بخش است. اول اینکه من با نگاه شما موافق نیستم؛ با این نیمه خالی لیوان را دیدن که بخواهیم با نگاه منفی به موفقیت های خودمان بنگریم به این خاطر که ممکن است اثر موفقی مورد تقلید قرار بگیرد در داخل ایران. این، زاویه دید درستی به موفقیت نیست. اما اینکه چه تأثیری بر سینمای ایران می گذارد، باید بگویم سینمای ما خیلی سیستماتیک نیست که انتظار داشته باشیم یک جایزه کن یا اسکار یا ... بیاید روی سینما اثر خیلی مشخص بگذارد. مثلاً ما در چهار سال گذشته با سینمایی مواجه بودیم که از فیلمسازان مستقل کم ترین حمایت صورت می گرفت و وضع بودجه سینما خیلی خراب بود اما در عین حال می بینیم 7-8 فیلم چند میلیاردی ساخته شده که حیرت آور است. این تناقض نمی تواند قابل تجزیه و تحلیل و پاسخگویی باشد. در نتیجه به نظرم نباید دنبال تاثیر اثر جایزه اسکار یا هر جایزه دیگری بر سینمای ایران بگردیم چون هنوز صنعت سینمای ایران، صنعت تثبیت شده و سازمان یافته ای نیست که مثل برخی کشورها، جایزه اسکار یا کن و ... موثر باشد در سینما.

 

 

پس با این حساب، آیا می توانیم بگوییم موفقیتهای فیلم سازان ایرانی در کسب جوایز جهانی از جمله اسکار، صرفا به توانمندی های خود آنان بر می گردد و محصول سینمای ایران نیست؟

 

این شاید یک نگاه مغلطه آمیزی باشد. سینمای ایران را چه چیزی تشکیل می دهد؟ همین سینماگران هستند. ما نمی توانیم بگوییم که مثلاً این فیلم محصول این کارگردان هست و محصول این سینما نیست. سینما را همین سینماگران تشکیل می دهند. ما حالا متاسفانه یا خوشبختانه سینمای آنقدر بزرگی نداریم که بخواهیم حوزه ها را از همدیگر تفکیک کنیم از هم ولی طبیعی است که هر اثر هنری محصول ذهن خلاقه هنرمند است، فرقی نمی کند که یک تابلوی نقاشی باشد یا یک لوگوی گرافیکی یا یک فیلم سینمایی.

 

 

 

به عنوان آخرین سوال به نظر شما راهبرد ما نسبت به جشنواره های غربی چگونه باید باشد؟ عده ای معتقدند این جشنواره نگاه سیاسی و تخریبی دارند و در مقابل هم عده ای با خوش بینی کامل به این جشنواره ها می نگرند. چگونه باید با این جشنواره ها برخورد کرد؟

 

به نظر من یک نگاه معتدل می تواند همه چیز را حل کند. طبیعی است که در بسیاری از جشنواره ها نگاه سیاسی هم وجود دارد اما نباید به خاطر وجود چنین مسائلی، از این حوزه پا پس بکشم چون سینمای ایران به موفقیت احتیاج دارد.

 

 

 گفتگو از: محمدعلی قهرمانپور

 

 

منبع: دانا نیوز

 

در همین رابطه بخوانید

کلیشه های جدید با نعل وارونه! یا یک وسترن اسپاگتی در پاریس! نقدی بر فیلم «گذشته» ساخته اصغر فرهادی- غلامعباس فاضلی


 تاريخ ارسال: 1392/7/23
کلید واژه‌ها:

فرم ارسال نظرات خوانندگان

نام (ضروري):
نظر شما (ضروري):
كد امنيتي (ضروري) :
كد امنيتي تركيبي از حروف كوچك انگليسي است. توجه داشته باشيد كه كد امنيتي به كوچك و بزرگ بودن حروف حساس است.