جشنواره جهانی فیلم فجر از سال گذشته و به همت سیدرضا میرکریمی و دست اندرکاران این رویداد به جشنواره‌ای مستقل از جشنواره فیلم فجر بدل شد. جشنواره‌ای که تا سال 1394 در دل جشنواره فیلم فجر برگزار می‌شد و به معرفی و بررسی آثار بین‌المللی می‌پرداخت پس از اردیبهشت ماه سال 1395 مسیری مستقل از جشنواره فیلم فجر را پیمود و جایگاهی متفاوت از آن خود کرد. گرچه در دوره‌های پیشین، جشنواره جهانی فجر با میزبانی از سینماگران بنام و صاحب سبکی همچون کوستا گاوراس، فرانچسکو رزی، تئو آنجلوپولوس، ماریو مونیچلی، نوری بیلگه جیلان، داریوش خنجی و... و با نمایش‌ آثار به روز دنیا سعی در ارتقای این رویداد سینمایی داشت اما از سال گذشته اعتبار و جایگاهی متفاوت به دست آورده است.  بخش‌های اصلی جشنواره جهانی فیلم فجر سینمای سعادت (مسابقه بین‌الملل)، جلوه‌گاه شرق (پانورامای سینمای کشورهای آسیایی و اسلامی) و جام جهان‌نما (جشنواره جشنواره‌ها) است و از نمایش فیلم‌های کلاسیک، مستند زیر ذره‌بین و نمایش‌های ویژه، سینمای بالتیک، سینمای کره و... بخش‌های جنبی این جشنواره هستند. همچنین بخش‌هایی چون دارالفنون (اردوی استعدادیابی)، نشست‌های دانشگاهی و کارگاه‌های آموزشی نیز از جمله رویدادهای جشنواره سی‌وپنجم هستند.  امیر اسفندیاری، معاون بخش بین‌الملل سی‌وپنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر ماه گذشته خبر از رایزنی‌ها و ملاقات‌هایی برای دعوت از مجموعه‌ای سینماگر متنوع و سرشناس و نمایش فیلم‌های درخشان داد. سال گذشته مهمان ویژه این جشنواره الکساندر سوکوروف، مستندساز سرشناس روسی بود که مراسم «شبی با سوکوروف» با مشارکت سفارت فرانسه و جشنواره جهانی فجر در موزه ملی برگزار شد. اندرو لاو، سینماگر هنگ‌کنگی مسترکلاسی برای علاقه‌مندان برگزار کرد. برگزاری موفق بخش دارالفنون در دوره گذشته جشنواره و برپایی ۳۰ ورکشاپ با حضور چهره‌های تراز اول سینمای ایران همچون اصغر فرهادی، مجید مجیدی، فاطمه معتمدآریا، محمود کلاری، رضا کیانیان، فریدون جیرانی، همایون اسعدیان، محمدعلی سجادی و… به همراه بهره‌گیری از چند سینماگر خارجی همچون الکساندر سوکوروف و… به عنوان مدرس از امتیازات سال گذشته این جشنواره محسوب می‌شود.  بخش نمایش‌های ویژه جشنواره جهانی فیلم فجر نیز به نمایش آثار بزرگان سینمای جهان خواهد پرداخت. در این بخش ۱۲ فیلم خارجی از ترنس مالیک، آندره وایدا، کن لوچ، ورنرهرتزوگ، ریتی پان، کریستین مونجیو، برادران داردن، دانیس تانوویچ، فرانسوا اوزون، سیون سونو، آنیژکا هولاند و آکی کوریسماکی و سه فیلم نیز از سه فیلمساز بزرگ ایرانی در کنار این ۱۲ فیلم خارجی روی پرده خواهد رفت.  در مجموع در این دوره 140 اثر سینمایی از ۵۸ کشور در جشنواره جهانی به نمایش در خواهند آمد که از این میان ایران با ۳۵ فیلم و فرانسه با ۱۷ فیلم دارای بیشترین تعداد فیلم در این رویداد هستند. اسپانیا، روسیه، آلمان، ژاپن، کره جنوبی و ترکیه با ۶ فیلم، امریکا، چین، لتونی و لهستان با ۴فیلم، جمهوری چک با ۳ فیلم، مصر، استونی، آرژانتین، بلغارستان، میانمار، هنگ کنگ، هند، ایتالیا، قزاقستان، لتونی، مکزیک، رومانی، سوئد، سوییس و بریتانیا با ۲ فیلم در جشنواره حاضرند.  کشورهای استرالیا، هلند، بلژیک، افغانستان، بنگلادش، بوسنی و هرزگوین، گرجستان، کرواسی، برزیل، کلمبیا، کامبوج، اکوادور، مولداوی، اندونزی، عراق، کانادا، اردن، فنلاند، مالزی، مغولستان، نیجریه، نروژ، پاکستان، پرو، فیلیپین، دانمارک، عربستان سعودی، سنگاپور، اوکراین و امارات با یک فیلم که برخی از آنها محصول مشترک میان دو یا چند کشور است در این جشنواره حضور دارند. به گفته علیرضا شجاع‌نوری، سخنگوی جشنواره جهانی فجر، بیش از 5000 فیلم بلند و کوتاه برای حضور در جشنواره فجر اقدام کردند. این تعداد غیر از آثاری است که با جست‌وجوی مشاوران و دست‌اندرکاران جشنواره در سراسر دنیا به این رویداد دعوت شده‌اند.

مرور سینمای کره‌جنوبی و بالتیک

این دوره از جشنواره جهانی فجر با هفت فیلم به معرفی سینمای کره می‌پردازد. در این بخش، ۷ فیلم از کشور کره جنوبی به نمایش درخواهد آمد که یکی از این آثار در بخش پانورامای سینمای آسیا و کشورهای اسلامی نیز حضور دارد. کمال تبریزی از مشاوران انتخاب فیلم جشنواره جهانی دلیل انتخاب سینمای این کشور را تغییر و تنوعی که در سینمای کره‌جنوبی در حال شکل‌گیری است، می‌داند. او می‌گوید: «سال گذشته در جشنواره بوسان هنگام دیدن فیلم‌هایی از ممالک شرق دور، سینمای کره جنوبی دوباره توجه من و سایر مدیران جشنواره جهانی را به خود جلب کرد و پیش‌تر هم در جشنواره کن همین توجه جلب شده بود. به تدریج مطمئن شدیم تغییر و تنوع حساب شده‌ای در سینمای امروز کره‌جنوبی در حال شکل گرفتن است. همین باعث شد با موافقت دبیر جشنواره جهانی، بخش سینمای کره در جشنواره طراحی شود. » تبریزی سینمای کره را مجموعه‌ای از فیلم‌هایی متنوع و با ژانرهای مختلف که ساختارهایی جذاب، متنوع و مردم‌پسند دارند که همانند آنها در آسیا پیدا نمی‌شود، می‌داند. او می‌گوید: «در عین حال بعضی از این فیلم‌‌ها به نوع علاقه و تمایل جشنواره‌های معتبر جهانی نیز توجه دارند. برای مثال فیلم THE NET ساخته فیلمساز نام‌آشنای این کشور، کیم کی‌دوک و THE TABLE ساخته کیم جونگ کوان از این دسته‌اند.»

جشنواره جهانی فیلم فجر در بخشی دیگر به مرور سینمای بالتیک می‌پردازد و هفت فیلم از سه کشور لیتوانی، لتونی و استونی به نمایش درخواهد آمد. کامیار محسنین از مشاوران انتخاب فیلم جشنواره فجر دلیل این انتخاب را حضور فیلم‌هایی از حوزه بالتیک در دوره گذشته این جشنواره می‌داند. نوپایی و خوش‌تکنیک بودن این آثار توجه کارشناسان را به خود جلب کرد. او می‌گوید: «علاوه بر این، با نظر دبیر جشنواره جهانی چند سالی است فیلم‌های این حوزه را با حضور در جشنواره شب‌های سیاه تالین زیرنظر داریم و فیلم‌های خوب و البته متفاوتی دیدیم و احساس کردیم می‌شود سینمای این‌منطقه که کمتر هم شناخته شده، در جشنواره خودمان معرفی کنیم. زبان سینمایی متفاوت و نگاه تازه آنان به تاریخ، از جمله ویژگی‌های این فیلم‌ها بود که نظر ما را جلب کرد و یکی از بخش‌های جنبی جشنواره به مرور سینمای بالتیک اختصاص یافت. جالب اینکه پس از تصمیم ما حداقل سه جشنواره معتبر دنیا از جمله لوکارنو هم در تصمیمی مشابه بخش مرور سینمای بالتیک خواهند داشت.»  سال گذشته این جشنواره به مرور سینمای فرانسه پرداخت و فیلم «آنتوان چخوف» ساخته رنه فره در این بخش به نمایش درآمد.

بزرگداشتی برای کیارستمی

در این دوره از جشنواره بزرگداشتی برای عباس کیارستمی ، کارگردان مطرح ایرانی برگزار خواهد شد. پوستر جشنواره جهانی فیلم فجر دوره سی‌وپنجم ترکیبی از سه عکس از این هنرمند است که حمیدرضا بیدقی طراحی آن را بر عهده داشته است.  سال گذشته نیز پوستر جشنواره جهانی فجر که با طراحی همین هنرمند با مونتاژ عکس‌هایی از عباس کیارستمی انجام شد در بازار جشنواره فیلم برلین رونمایی شد.

بخش مسابقه بین‌الملل

امسال در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره جهانی، ۱۲ فیلم از کشورهای چین، ترکیه، کلمبیا، آرژانتین، لتونی، لهستان، بلغارستان، روسیه، مکزیک، اندونزی، فرانسه و اسپانیا، به همراه ۳ فیلم ایرانی به رقابت خواهند پرداخت.  امسال در سی‌‌وپنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر، تعدادی از فیلم‌های بخش مسابقه نخستین اکران آسیایی خود را در این جشنواره تجربه خواهند کرد. در این میان چند فیلم نیز نخستین اکران بین‌المللی خود را در جشنواره جهانی خواهند داشت و برای نخستین بار خارج از کشور خود و در جشنواره جهانی فیلم فجر رونمایی خواهند شد. سال گذشته جمعا 9 فیلم اکران نخست جهانی خود را در این جشنواره پشت سر گذاشتند. 2 داور خارجی و ۲ داور ایرانی بخش مسابقه بین‌الملل سی‌و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر را قضاوت می‌کنند. همچنین در این بخش یک سیمرغ زرین بهترین فیلم و پنج سیمرغ سیمین در رشته‌های کارگردانی، فیلمنامه، بازیگر مرد، بازیگر زن و جایزه ویژه دستاورد هنری در یکی از زمینه‌های فیلمبرداری، تدوین، موسیقی، طراحی لباس یا طراحی صحنه اهدا می‌شود.

پانورامای آسیا و کشورهای اسلامی

امسال در بخش جلوه‌گاه شرق جشنواره جهانی، ۱۲ فیلم از کشورهای چین، ژاپن، ترکیه، هند، قزاقستان، گرجستان، بنگلادش، سنگاپور، قرقیزستان، کره جنوبی، افغانستان و اردن به همراه ۳ فیلم ایرانی حضورخواهند داشت.  در سی‌وپنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر، تعدادی از فیلم‌های بخش آسیا و کشورهای اسلامی نخستین اکران آسیایی خود را در این جشنواره تجربه خواهند کرد. سال گذشته ۱۰ فیلم در این دوره از جشنواره جهانی نخستین اکران خاورمیانه خود را تجربه کردند. ۴ داور خارجی و یک داور ایرانی از میان فیلم‌های آسیایی بخش جلوه گاه شرق و بخش مسابقه بین‌الملل، سه تندیس سیمرغ سیمین به بهترین فیلم بلند، بهترین فیلم کوتاه و بهترین کارگردان آسیایی اهدا خواهند کرد.

رویدادهای سینمایی

۱۸ فیلم کوتاه در بخش فیلم‌های کوتاه نمایش‌های بازار انتخاب شده‌اند که طی ایام جشنواره برای میهمانان خارجی، مدیران جشنواره‌ها و خریداران به نمایش درمی‌آیند.  در این دوره از بازار فیلم، برای حضور ۴۷ غرفه ایرانی و خارجی برنامه‌ریزی شده است. محلی هم به نام بانک ویدئویی تصویری برای بازبینی آثار جشنواره و آثار شرکت‌ها، پیش‌بینی شده است. در بخش نمایش‌های بازار نیز ۳۳ فیلم از سینمای ایران که قصد حضور در بخش بین‌الملل را دارند برای میهمانان خارجی با زیرنویس نمایش داده می‌شوند.  تاکنون بیش از ۲۰ خریدار از نزدیک به ۳۰ کشور برای حضور در تهران اعلام آمادگی کرده‌اند. در بخش بازار ۲ ورکشاپ نیز برگزار خواهد شد.  همچنین ۶۸ فیلمساز جوان از ۳۲ کشور جهان در کنار ۵۲ جوان ایرانی در بخش دارالفنون سی‌و‌پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر حضور خواهند داشت. درجشنواره پیش رو نیز چندین سینماگر مطرح ایرانی و خارجی در کارگاه‌های دارالفنون تدریس خواهند کرد.  از سوی دیگر با توجه به مهجور بودن ژانر وحشت در ایران، دست‌اندرکاران جشنواره بر فیلم‌های این ژانر تمرکز کرده‌اند، از این رو هرشب ساعت 30/23 یک فیلم از ژانر وحشت تحت عنوان «سایه‌های ترس» در سینماهای جشنواره به نمایش درخواهد آمد. ۵ فیلم در ژانر وحشت از کشورهای کره جنوبی، ژاپن، روسیه، لهستان و مکزیک به نمایش درخواهند آمد و در کنار آنها از یک فیلم ایرانی در این ژانر نیز رونمایی خواهد شد.

استقبال مردم و افزایش سینماها

به دلیل استقبال فراوان برای عضویت در باشگاه جشنواره جهانی فیلم فجر، پنج سالن شامل سینماهای فلسطین با ۳ سالن و فرهنگ با ۲ سالن، مجموعا با ۱۵۰۰ صندلی به جشنواره جهانی فیلم فجر اضافه شدند. این در حالی است که کاخ جشنواره همانند سال گذشته، پردیس چارسو با ۵ سالن نمایش، خواهد بود. تعداد اعضای باشگاه جشنواره جهانی که در سایت ثبت نام کرده‌اند، تاکنون از مرز ۲۰ هزار نفر گذشته است.  اعضای باشگاه علاوه بر اولویت زمانی رزرو بلیت، از ۶۰ درصد تخفیف نیز برخوردار خواهند شد ولی سایر علاقه‌مندان باید رزرو بلیت را روزانه و با قیمت کامل انجام دهند.

بهار سرلک

برگرفته از روزنامه «اعتماد»

در همین رابطه ببینید

پوسترهای سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر