پرده سینما

سینماگران بزرگی که در ده سال گذشته از میان ما رفتند

محمود توسلیان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

در ماه های آغازین سال 2010 میلادی هستیم. ده سال از آغاز قرن بیست و یکم گذشت. ده سال از ورود ما به هزاره سوم سپری شد. در این ده ساله سینما تحولات مختلفی را پشت سر گذاشت؛ فیلم های جدیدی روی پرده آمدند، آدم های جدیدی وارد آن شدند، اما خیلی ها هم در بستر مرگ دراز کشیدند و از میان ما رفتند. آدم هایی که با خاطرات دور و دراز ما با سینما همراه بودند و اصلاً در واقع آنها عمارت خاطرات ما از سینما را ساختند. بدون وجود و حضور آنها بخش مهمی از سینما شکل پیدا نمی کرد و بی معنی می شد. در این مقاله مروری می کنیم به تعدادی از این درگذشتگان، و تلاش می کنیم که احساساتی و پر حسرت نباشیم:

 

آنتونی کویین1-آنتونی کویین (بازیگر) متولد 21 آپریل 1915 در چی هوا هوا ی مکزیک. مرگ در شهر بوستون ایالت ماساچوست در 3 جوئن 2001 در سن  86 سالگی بر اثر سرطان حنجره. آنتونی کویین در سینما استعدادی بی بدیل و از مردان هزار چهره بود که می توانست خود را با هر نقشی سازگار کند و از آن جنبه هایی استثنایی بیرون بیاورد. فرق مهم او با دیگر مردان هزار چهره نظیر الک گینس این بود که آنتونی کویین از «شیرینی» خاصی بهره برده بود که آن را بی دریغ بر پرده می آورد. در فیلم های اولیه هنوز قابلیت هایش شناخته نشده بود؛ اما هر چه جلوتر می رفت بیشتر معلوم می شد که چه قریحه ی استثنایی در خودش نهفته دارد. از فیلم های مهم او می توان به در راه مراکش (1942) حادثه آکس بو (1943) زنده باد زاپاتا (1952) جاده (1954) شور زندگی (1956) آخرین قطار گان هیل (1959) توپ های ناوارون (1961) باراباس (1962) لورنس عربستان (1962) زوربای یونانی (1964) محمد رسول الله (1976) و عمر مختار (1980) اشاره کرد. او در سال 1953 و 1957 برای بازی در فیلم های زنده باد زاپاتا و شور زندگی برنده جایزه اسکار شد. آخرین فیلم او انتقام آنجلو (2002) بود.

 

باب هوپ2-باب هوپ (بازیگر)  متولد 29 می 1903 در شهر  لندن انگلستان. مرگ در 27 جولای 2003 دریاچه تولوکا کالیفرنیا در سن 100 سالگی بر اثر ذات الریه. کمدین بی بدیلی که در دهه 1940 و 1950 در بسیاری از شاهکارهای کمدی درخشید و پس از آن نیز در سال های بعد با اجرای برنامه های کمدی مختلف ثابت کرد استعداد کمدی اش فروکش نکرده و همچنان بیشتر می شود. از فیلم های مهم او می توان به گربه و قناری (1939) جاده ای به سنگاپور (1940) پرنسس و دزد دریایی (1944) جاده ای به ریو (1947) شب بزرگ کازانووا (1954) مجردها در بهشت (1961)  و جاسوس محبوب من [من خبر داغ شدم] (1951) اشاره کرد. آخرین فیلمی که باب هوپ در آن بازی کرد جاسوسانی مثل ما (1985) بود.

 

 

کاترین هپبورن3-کاترین هپبورن (بازیگر) متولد 12 می 1907 در هارتفورد کانکتیکات. مرگ در 29 جوئن 2003 الدسایبروک کانکتیکات در سن 96 سالگی. در دورانی که ستارگان سینمای هالیوود در دهه 1940 و 1950 تمام تلاششان در جهت عرضه کردن نوعی زیبایی عروسکی بود، کاترین هپبورن تصویر زنی مستقل و آزادیخواه را بر پرده سینما عرضه کرد، او تنها بازیگر آن دوران بود که در ورای نقش هایش نوعی نگرش جامعه شناسانه نسبت به موقعیت زن در دنیای پیرامونش حس می شد. هر بار که تصویر او بر پرده سینما می آمد هالیوود بیشتر و بیشتر متقاعد می شد که می توان تصویر سطحی نگرانه نسبت به زنان را ترمیم نمود. هپبورن نه تنها در انتخاب نقش هایش آگاهانه عمل می کرد، بلکه آنها را نیز با چنان تسلطی بر پرده مجسم می کرد که آکادمی علوم و هنرهای سینمایی چهار بار برای فیلم های صبح پیروزی (1934) حدس بزن چه کسی برای شام می آید (1968) شیر در زمستان (1969) و روی برکه طلایی (1982) جایزه اسکار را به او اهدا کرد. از دیگر فیلم های مهم او می توان به زنان کوچک (1933) آلیس آدامز (1935) سیلویا اسکارلت (1935) بزرگ کردن بیبی (1938) تعطیلات (1938) داستان فیلادلفیا (1940) زن سال (1942)  دنده آدم (1949) ملکه آفریقا (1951) و ناگهان تابستان گذشته (1959) اشاره کرد. آخرین فیلمی که کاترین هپبورن در آن به ایفای نقش پرداخت ماجرای عاشقانه (1994) بود.

 

بیلی وایلدر4-بیلی وایلدر (کارگردان) متولد 22 جوئن 1906 در گالیسیای اتریش. مرگ در 27 مارچ 2002 در بورلی هیلز کالیفرنیا بر اثر ذات الریه در سن 96 سالگی؛ بر اثر ذات الریه. نام او با تلخ ترین و شیرین ترین فیلم های تاریخ سینما عجین شده است. فیلم های سیاهی مثل غرامت مضاعف (1944) تعطیلی از دست رفته (1945) سانست بولوار (1950) و تک خال در آستین (1951) یا کمدی های شیرین و بی همتایی نظیر خارش هفت ساله (1956) بعضی ها داغشو دوست دارند (1959) و ایرما خوشگله (1961). گاهی او با چنان ظرافتی تلخیو شیرینی را با هم می آمیخت که تشخیص دادن آنها از هم دشوار می نمود. مثل شاهد برای تعقیب (1957)و آپارتمان (1960). وایلدر در میان تماشاگران و منتقدان ایرانی نیز همواره یکی از محبوب ترین و مؤثرترین کارگردان ها بوده است. کتاب «گفتگو با بیلی وایلدر» نوشته کامرون کرو که چند سال قبل توسط گلی امامی به فارسی ترجمه شد یکی از پرطرفدارترین کتاب های سینمایی طی سال های گذشته در ایران بوده است. وایلدر در سال 1946 و 1961 برای فیلم های تعطیلی از دست رفته و آپارتمان برنده جایزه اسکار شد. آخرین فیلمی که بیلی وایلدر کارگردانی کرد بدل بدن (1981) بود.

 

 

 

 

 

جان میلز5-جان میلز (بازیگر) متولد 22 فوریه 1908 در فلیکس استاو انگلستان. مرگ در 23 آپریل 1905 در باکینگهام شایر انگلستان در سن 97 سالگی. جان میلز را باید همچون اسپنسر تریسی و لینو ونتورا در زمره آن دسته بازیگران بزرگی برشمرد که همیشه میانسال جلوه کردند و کمتر جوان به نظر آمدند. او که بازیگر محبوب دیوید لین به خصوص در فیلم های انگلیسی اش بود، برای تماشاگران ایرانی با فیلم هایی مثل کشتی که در آن خدمت می کنیم (1942)  آرزوهای بزرگ (1946) کاپیتان اسکات از قطب جنوب (1948) انتخاب آقای هابسن (1954) و داستان کلدیس (1955) شناخته شده است. میلز در سال های دهه 1950 تا 1370 با حضور در فیلم هایی مثل جنگ و صلح (1956) دور دنیا در هشتاد روز (1956) خانواده دکتر رابینسون سوئیسی (1960) عملیات کراسبو (1960) جعبه عوضی (1966) دختر رایان (1970) 39 پله (1978) و خواب بزرگ (1978) همچنان حضورش در سینما را استمرار بخشید. و در سال 1971 برای بازی در فیلم دختر رایان برنده جایزه اسکار شد.

 

 

 

 

گریگوری پک6-گریگوری پک (بازیگر) متولد 5 آوریل 1916 در شهر لاجولا ایالت کالیفرنیا. مرگ در 12 جوئن 2003 در لس آنجلس کالیفرنیا. در سن 87 سالگی. از ستارگان سینمای کلاسیک و از معدود بازیگرانی که از همان ابتدای بازیگری اش نقش اول گرفت. پک یک سال پس از اولین فیلمش روزهای پیروزی (1944) با بازی در فیلم طلسم شده (1945) آلفرد هیچکاک درخشید. یک سال بعدتر با بازی در وسترن حماسی جدال در آفتاب (1946) در ویترین اول هالیوود قرار گرفت و یکی از پیچیده ترین نقش های عمرش را بازی کرد. در سال  1947 او فیلم قول مردانه بازی کرد و تا یک قدمی جایزه اسکار پیش رفت. با وجود این در سال 1963 با بازی در فیلم کشتن مرغ مقلد ببود که توانست جایزه اسکار را تصاحب کند. او همیشه «ستاره» بود و همواره از محبوبیتی گسترده برخوردار بود. در طول عمرش برنده هجده جایزه مهم سینمایی شد که اسکار مهمترین آنها بود. با این همه همواره بازیگر نقش های سرراست و فاقد پیچیدگی بود. حتی وقتی قرار بود در طلسم شده هیچکاک یا قول مردانه الیاکازان و حتی موبی دیک جان هیوستن بازی کند کیفیاتی به آنها می داد که کمتر پیچیده به نظر می آمدند. اگرچه این امروز نقیصه ای در کارنامه پک محسوب می شود، اما شاید همین سرراستی بود که دروازه موفقیت های طولانی مدت را به روی او گشود و باعث شد در میانسالی هم محبوب بماند. از مهمترین فیلم های او می توان به غزال (1946) آسمان زرد (1949) ششلولبند (1950) داوود و بتسابه (1950) برفهای کلیمانجارو (1952) تعطیلات رمی (1954) شجاعان (1958) کشور بزرگ (1958) توپهای ناوارون (1961) تنگه وحشت (1962) سراب (1965) طالع نحس (1976) و پسران برزیلی (1978) اشاره کرد. آخرین فیلم گریگوری پک ایفای یک نقش مکمل در نسخه جدیدتر موبی دیک (1998) بود.

 

اینگمار برگمن7-اینگمار برگمن (کارگردان) متولد 14 جولای 1918 در شهر اپسالا سوئد. مرگ در 30 جولای 2007 در شهر فارو سوئد در سن 89 سالگی. برگمن از مهمترین کارگردانان تاریخ سینما و شاید سمبل سینمای «هنری» بود. سینمایی که با مفاهیم فلسفی مختلف سر و کار داشت و انتظار نداشت تماشاگر عادی از آن استقبال کند. از معروف ترین فیلم های او می توان به مهر هفتم (1958) توت فرنگی های وحشی (1957) همچون در یک آئینه (1961) پرسونا (1966) فریادها و نجواها (1972) چهره به چهره (1976) سونات پاییزی (1978) و فانی و الکساندر (1982) اشاره داشت. آخرین فیلم اینگمار برگمن ساراباند (2003) بود.

 

چارلتون هستون8-چارلتون هستون (هنرپیشه) متولد 4 اکتبر 1923 در شهر اوانستون ایالت ایلی نویز. مرگ در 5 آپریل 2008 در بورلی هیلز کالیفرنیا در سن 85 سالگی. احتمالاً در وهله اول نام چارلتون هستون برای هر علاقمند سینما نام سه فیلم حماسی بزرگ را تداعی می کند: ده فرمان (1956) بن هور (1959) و ال سید (1961). این سه فیلم باعث شدند نام هستون تداعی کننده ی فیلم حماسی باشد؛ در حالی که او فیلم های غیر حماسی مهمی هم بازی کرد. هستون از سال 1950 با فیلم شهر تاریک دوران بازیگری اش در سینما را آغاز کرد. در سال 1952 نقش اول فیلم مهم و معروف روبی جنتری را در اختیار گرفت. چهار سال بعد در ده فرمان بازی کرد؛ در سال 1958 در دو فیلم مهم نشانی از شر اورسن ولز و کشور بزرگ ویلیام وایلر حضور خیره کننده ای داشت؛ و در سال 1960 برای بازی در فیلم بن هور برنده جایزه اسکار شد. از دیگر فیلم های مهم او می توان به سقوط امپراطوری رم (1962) 55 روز در پکن (1963) بزرگترین داستان عالم (1965) سرگرد دندی (1965) سردار جنگ (1965) رنج و سرمستی (1965) خارطوم (1966) سیاره میمونها (1968) ویل پنی (1968) جولیوس سزار (1970) بیسکوئیت سبز (1973) فرودگاه (1974) زلزله (1974) و دو دقیقه مهلت (1976) اشاره داشت. هستون در دهه 1980 و 1990 هم بازیگر فعالی بود. آخرین فیلمی که هستون در آن ظاهر شد فیلم مستند جنجالی بولینگ برای کلمباین (2002) ساخته مایکل مور بود. هستون حضوری جنجالی در این فیلم داشت. نکته جالب در این فیلم مستند این بود که هستون به خاطر حضور پر مزاحمت مور در خانه اش،  او را بیرون نکرد بلکه خودش اتاق را ترک گفت.

 

آنتونیونی9-میکل آنجلو آنتونیونی (کارگردان) متولد 29 سپتامبر 1912 در شهر فرارا ایتالیا. مرگ در 30 جولای 2007 در شهر رم ایتالیا در سن 95 سالگی. از خلاق ترین کارگردانان «هنری» تاریخ سینما که چند تا از فیلم هایش اهمیتی انکار ناشدنی در تاریخ سینما دارند. علاقه ی او به سبک پردازی های بصری از سویی، و معماری شهری از سویی دیگر باعث شد فیلم هایش از ابعاد مختلفی پرجذبه و قابل تفسیر باشند. سه گانه [تریلوژی]ی او درباره بحران روابط انسانی در دنیای معاصر که از  سه فیلم ماجرا (1960) شب (1961) و کسوف (1962) تشکیل شده است بخش مهمی از تاریخ سینمای هنری جهان را تعریف می کند. از دیگر فیلم های او می توان به صحرای سرخ (1964) آگراندیسمان (1966) قله زابرینسکی (1970) و حرفه: خبرنگار (1975) اشاره داشت. از سال 1980 به بعد آنتونیونی فیلمسازی ذوق زده در برابر حال و هوای جدیدی که بر سینما حاکم شده بود، و فرو رفته در قهقرا به نظر می رسید. سه فیلم آخر او گواه این ادعا هستند تأثیر هویت یک زن (1982) در میان ابرها (1995) و اروس (2004)

 

 

والتر ماتائو10-والتر ماتائو (بازیگر)  متولد 1 اکتبر 1920 در شهر نیویورک در ایالت نیویورک. مرگ در 1 جولای 200 در سانتا مونیکا ایالت کالیفرنیا در سن 80 سالگی؛ بر اثر سکته قلبی. ماتائو عمدتاً بازیگر نقش های مکمل بود. او هرگز «ستاره» نبود و حتی به جرأت می توان گفت بازیگری «محبوب» به شمار نمی رفت. با این همه حضور درخشان و پر جذبه ی او در چندین فیلم تاریخ سینما، اعتباری ابدی را برای او رقم زد. اولین فیلم او مردی از کنتاکی (1955) بود. اما شاید نخستین حضور به یادماندنی اش را باید فیلم معما (1963) دانست. از دیگر نقش آفرینی های درخشان او می توان به خداحافظ چارلی (1964) سراب (1965) شیرینی شانس (1966) سلام دالی (1969) برگی نوین (1971) چارلی واریک (1973)  پلیس خندان (1973) و صفحه اول (1974) اشاره داشت. او که از سال های آخر دهه ی 1960 تا سال های میانی دهه ی 1970 رفته رفته نقش های بزرگ تری را در سینما به دست آورد، با آغاز دهه ی 1980 مجدداً به همان بازیگر نقش مکمل سال های دور تبدیل شد. از آخرین نقش های مؤثر او می توان به حضور کوتاهش در فیلم جی اف ک (1992) اشاره داشت. آخرین فیلمی که ماتائو در آن به ایفای نقش پرداخت Hanging Up نام داشت. ماتائو در سال 1967 برای بازی در فیلم شیرینی شانس برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.

 

مارلون براندو11-مارلون براندو (بازیگر) متولد 3 آپریل 1924 در شهر اوماها ایالت نبراسکا. مرگ در ا جولای 2004 در لس آنجلس کالیفرنیا در سن 80 سالگیغ در اثر از کارافتادگی سیستم تنفسی. اهمیت براندو در تاریخ سینما این بود که نخستین بازیگری بود که تمام شیوه های سنتی بازیگری را در هم شکست و تعریفی جدید از هنر بازیگری را بر پرده سینما مجسم ساخت. اگرچه هنوز هم بسیاری از منتقدان شیوه ی بازیگری او را متظاهرانه و غیر جذاب می دانند، اما او به اسطوره ای بی رقیب در بازیگر تبدیل شده است. حتی با نخستین حضور او در سینما در فیلم مردان (1950) کسی نمی توانست پیش بینی کند که این جوانک کم سن و سال چند ماه بعد با فیلم اتوبوسی به نام هوس (1951) نه تنها کاندیدای جایزه اسکار خواهد شد، بلکه با یک زیر پیراهنی چرک و رنگ و رفته هالیوود پر زرق و برق را تسخیر خواهد کرد. براندو با فیلم اتوبوسی به نام هوس به کاگردانی الیاکازان که برگردان سینمایی نمایشنامه تنسی ویلیامز بود تعریف بازیگری در سینما را دگرگون کرد و کمی بعد با حضور در فیلم های زنده باد زاپاتا (1952) و دربارانداز (1954) نه تنها قریحه اش را به اوج رسانید، بلکه جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد را برای بازی در فیلم دربارانداز تصاحب نمود. اما این موفقیت ها نه تنها از او بازیگری خودخواه و لجباز و بداخلاق و یک دنده ساخت، بلکه باعث شد در بیست سال بعدی، براندو به جای فیلم های الیاکازان، جوزف منکیه ویچ، و فرد زینه مان در مجموعه ای از بدترین فیلم های تاریخ سینما بازی کند: دزیره (1954) پسران و عروسک ها (1955) قهوه خانه ماه اوت (1956) سایونارا (1957) شیرهای جوان (1958) نسل فراری (1959) سربازهای یک چشم (1961) شورش در کشتی بونتی (1961) آمریکایی زشت (1963) داستان وقت خواب (1964) موریتوری (1965) تعقیب (1966) آپالوزا (1966) کنتسی از هنگ کنگ (1967) انعکاس در چشمان طلایی (1967) کندی (1968) شب روز بعد (1968) سوختن (1969) و شب آیندگان (1972) که در این لیست بلند بالا فقط فیلم های تعقیب، کنتسی از هنگ کنگ، و انعکاس در چشمان طلایی متوسط به بالا بودند.

اما براندو خوش شانس بود! در دورانی که او قاعتاً باید نابود می شد شاهین اقبال روی شانه اش نشست و در سال 1972 با دو فیلم  پدر خوانده و آخرین تانگو در پاریس توانست هم نزد عامه تماشاگران و هم نزد منتقدان اعتبار از دست رفته را بازیابد. او برای بازی در فیلم پدرخوانده برای دومین بار برنده جایزه اسکار شد. اما با حاضر نشدن در مراسم اسکار و تقدیم جایزه به سرخپوستان آمریکا ثابت کرد هنوز با هالیوود سر ستیز دارد. از فیلم های بعدی او می توان به میسوری از هم می پاشد (1976) سوپرمن (1978) و آپوکالیپس (اینک آخرالزمان) (1979) اشاره داشت. در سال های بعد براندو هر از گاهی نقش کوچکی را در فیلمی نه چندان مهم به عهده می گرفت. در واقع او پس از اینک آخرالزمان در هیچ فیلم مهمی بازی نکرد. و بعد از آخرین تانگو در پاریس نقش گسترده ای را به عهده نگرفت. آخرین فیلم او امتیاز (2001) بود.

 

 

کارل مالدن12-کارل مالدن (بازیگر) متولد 22 مارچ 1912 در شهر شیکاگو ایالت ایلی نویز. مرگ در 1 جولای 2009 در سن 97 سالگی. بازیگر با استعدادی که عموماً در نقش های مکمل به ایفای نقش پرداخت و توانایی های قابل توجهی از خود نشان داد. از فیلم های مهم او می توان به بومرنگ (1947) جایی که پیاده روها به آخر می رسند (1950) اتوبوسی به نام هوس (1951) روبی جنتری (1951) اعتراف می کنم (1951) دربارانداز (1954) بچه عروسک (1956) سرباز های یک چشم (1961) چگونه غرب تسخیر شد (1962) نوادا اسمیت (1966) و پاتن (1970) اشاره داشت. مالدن در سال 1952  برای بازی در فیلم اتوبوسی به نام هوس برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.

 

الیاکازان13-الیا کازان (کارگردان) متولد 7 سپتامبر 1909 در شهر استانبول ترکیه. مرگ در 28 سپتامبر 2003 در منهتن نیویورک در سن 94 سالگی. کازان یکی از مؤثرترین کارگردانان تاریخ سینما بود. اگرچه او متولد ترکیه بود، اما با نخستین فیلمش درختی در بروکلین می روید (1945) چنان تصویر قابل قبولی از محله بروکلین نیویورک بر پرده آورد که همگان را مبهوت کرد. دو سال بعد با فیلم بومرنگ (1947) یکی از آثار شاخص و متفاوت سینما را ساخت که شاید بتوان آن را نه یک فیلم پلیسی، بلکه نقطه عطفی برای حرکت ژانر درام های دادگاهی دانست. در همین سال او نخستین فیلم تاریخ سینما را ساخت که آشکارا از قوم یهود جانبداری می کرد. کازان برای کارگردانی این فیلم برنده جایزه اسکار شد. اگرچه فیلم های بعدی کازان آثار متنوع و موفقی بودند که از میان آنها می توان به پینکی (1949) وحشت در خیابان ها (1950) اتوبوسی به نام هوس (1951) و زنده باد زاپاتا (1952) اشاره کرد، اما ظاهراً در این سالها کازان عمیقاً به سوی جریان های کمونیستی متمایل شده بود. چرا که با اوج گرفتن کار «کمیته فعالیت های غیر آمریکایی» و احضار سینماگران مختلف به این کمیته، کازان جزو معدود افرادی بود که در برابر کمیته ظاهر شد و دوستان کمونیست اش را لو داد. او ترجیح داد مثل افرادی چون جوزف لوزی و ژول داسن آمریکا را ترک نکند، و با لو دادن همکارانش به فعالیت خود ادامه دهد. اگرچه این کار تا پایان عمر کازان موجبات تقبیح او را از سوی بسیاری فراهم ساخت، اما کازان در نوجیه این کار خود سال بعد فیلم دربارانداز (1954) را ساخت و برای کارگردانی آن مجدداً برنده جایزه اسکار شد. از دیگر فیلم های او می توان به شرق بهشت (1955) چهره ای ذر جمعیت (1957) رودخانه وحشی (1960) شکوه علفزار (1961) و سازش (1969) اشاره کرد. آخرین فیلم کازان برداشتی از رمان ناتمام اسکات فیتز جرالد با عنوان آخرین قارون (1976) بود. او در واپسین سالهای عمرش برنده جایزه اسکار افتخاری هم شد. اما عده زیادی از مردم آمریکا با تجمع و تظاهرات به این جایزه اعتراض کردند. چرا که کازان را آدم فروش می دانستند.

اهمیت کازان در تاریخ سینما علاوه بر فیلم های مهمی که ساخته در این بود که باعث به ظهور رسدن سبک جدیدی در بازیگری شد و در دوره مدیریت اش بر مدرسه بازیگر «اکتورز استودیو» بسیاری از بازیگران مهم تاریخ سینما همچون مارلون براندو، کارل مالدن، رد استایگر، جیمز دین، آنتونی کویین، مونتگمری کلیفت، شرلی وینترز، و فی داناوی تعلیم دیدند.

 

استنلی کریمر14-استنلی کریمر (تهیه کننده و کارگردان)  متولد 29 سپتامبر 1913 در بروکلین نیویورک. مرگ 19 فوریه 2001 در وودلند هیلز کالیفرنیا در سن 88 سالگی؛ بر اثر ذات الریه.

کریمر تهیه کننده و کارگردانی با گرایشات تجاری اما نوجویانه بود. از فیلم هایی که او کارگردانی کرد می توان به غرور و شهوت (1956) دادگاه نورنبرگ (1961) دنیای دیوانه دیوانه دیوانه دیوانه (1963) و اصول دومینو (1977) اشاره داشت. او در مقام تهیه کننده موفق تر بود و فیلم هایی همچون قهرمان (1949) مردان (1950) صلوة ظهر (ماجرای نیمروز) (1952) و دعوت از یک تیرانداز (1964) را تهیه کرد. آخرین فعالیت او در سینما تهیه و کارگردانی فیلم دونده می لغزد (1979) بود.

 

لنی ریفنشتال15-لنی ریفنشتال (کارگردان) متولد 22 اگوست 1902 در برلین آلمان. مرگ در 8 سپتامبر 2003 در شهر پاکینگ آلمان. در سن 101 سالگی. عجیب بود که پشت سر جنایتکاری مثل هیتلر، زنی مثل لنی ریفنشتال به عنوان پشتیبان هنری وجود داشت. ریفنشتال فعالیتش در سینما را با بازی در فیلم های صامت آلمانی آغاز کرد. و در سال 1932 نخستین فیلمش روز آزادی را ساخت. اما فیلم پیروزی اراده (1936) زیباترین فیلم حکومتی تاریخ سینما را ساخت. پس از آن نیز فیلم دو قسمتی المپیاد را درباره المپیک دوران حکومت هیتلر ساخت. در دوران جنگ دوم جهانی ریفنشتال برخلاف کارگردانانی مثل فریتز لانگ که از اردوی هیتلر گریخت، همراه هیتلر ماند. پس از شکست هیتلر باز هم تاب آورد و دو فیلم دیگر به نام های سرزمین ژرف (1954) و محموله سیاه (1956) ساخت. او درپنجاه سال دوم عمرش در سکوت زندگی کرد.

 

جک پالانس16-جک پالانس (هنرپیشه) متولد 18 فوریه 1919 در شهر لاتیمر ایالت پنسیلوانیا. مرگ در 10 نوامبر 2006 در مونته سیتو کالیفرنیا در سن 83 سالگی. بر اساس شنیده ها این بازیگر نقش های بد و خشن تاریخ سینما اتفاقاً روح و طبع لطیفی داشت! پالانس علاوه بر آنکه در دانشگاه استانفورد و دانشگاه کارولینای شمالی تحصیلات عالیه داشت، مشتزن حرفه ای هم بود! در جنگ دوم جهانی بر اثر سقوط هواپیما و آتش سوزی صورتش دچار سوختگی شدید شد که توانست بخش عمده این سوختگی را با عمل جراحی ترمیم کند. او در تئاتر بارها نقش استنلی کوالسکی در نمایش  اتوبوسی به نام هوس را بازی کرد، اما شانس ایفای این نقش در سینما را از دست داد. از فیلم های مهم او می توان به وحشت در خیابان ها (1950)  دالان های مونته زوما (1951) شین (1953) چاقوی بزرگ (1955) حمله (1955) حرفه ای ها (1966) چه (1969) مونت والش (1970) و بت من (1989) اشاره داشت. آخرین حضور پالانس در سینما بازی در فیلم زندگی با یک مرده (2002) بود. جک پالانس در سال 1992 برای بازی در فیلم حقه بازان شهر برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.

 

پل نیومن17- پل نیومن (بازیگر) متولد 26 ژانویه 1925 در ایالت اوهایو. مرگ در 26 سپتامبر 2008 در ایالت سیاتل؛ در سن 83 سالگی، بر اثر سرطان ریه. از محبوب ترین ستاره های تاریخ سینما که برای بسیاری از سینما دوستان با بازی در نقش «ادی تردست» فیلم بیلیاردباز (1962) به افسانه و اسطوره تبدیل شد. شاید اگر فقط چهار پنج سالی زودتر وارد عرصه بازیگری شده بود، او تغییر و تحولی را که مارلون براندو در عالم بازیگری به وجود آورد از آن خود می کرد. نیومن هم مثل براندو، و جیمز دین از «شورشی» های هالیوود بود. دو تا بهترین کاراکترهای سینمایی او معمولاً جوان آس و پاس و جاه طلبی بود که وارد شهر جدیدی می شود و آنجا را به می ریزد. این کاراکتر در فیلم های تابستان گرم طولانی (1958) و بیلیاردباز (1960) باعث درخشش فوق العاده نیومن شد. از مهم ترین فیلم های او می توان به تیرانداز چپ دست (1958) گربه روی شیروانی داغ (1958) اکسدوس (1960) پرنده شیرین جوانی (1962) هاد (1963) جایزه (1963) چه راهی برای رفتن! (1964) پرده پاره (1966) بوچ کسیدی و ساندنس کید (1969) نیش (1973) آسمانخراش جهنمی (1974) بوفالو بیل و سرخپوستان (1976) رنگ پول (1986) جانشین هادساکر (1994) و گرگ و میش (1998) اشاره داشت. نیومن در سال 1987 برای بازی در فیلم رنگ پول برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد. او پنج فیلم هم کارگردانی کرد که اولین آنها راشل راشل (1968) و آخرینشان باغ وحش شیشه ای (1987) بود. آخرین حضور پل نیومن در سینما بازی در فیلم سقوط امپراطوری (2005) بود. البته او گوینده راوی فیلم ماشین ها (2006) هم بود.

 

رد استایگر18- رد استایگر (بازیگر) متولد 14 آپریل 1925 در شهر وست هامپتون ایالت نیویورک. مرگ در 9 جولای 2002 لس آنجلس کالیفرنیا در سن 77 سالگی؛ بر اثر ذات الریه. استایگر هم از غول های بازیگری تاریخ سینما بود. اگرچه او هرگز «ستاره» نبود، اما بازیگری با قدرت و توانایی بی بدیل بود. استایگر دانش آموخته ی مدرسه بازیگری «اکتورز استودیو» بود. او توانایی بی همتایی در این داشت که از هر نقش فرعی و مکمل یک «شاه نقش» بیافریند که نمونه تمام عیار آن ایفای نقش مکمل «کاماروفسکی» در فیلم دکتر ژیواگو (1965) بود. از مهمترین فیلم های این غول بی همتای بازیگری می توان به دربارانداز (1954) چاقوی بزرگ (1955) هرچه سخت تر زمین می خورند (1956) جهش تیر (1957) آل کاپون (1959) طولانی ترین روز (1962) در گرمای شب (1967) و عمر مختار [شیر صحرا] (1980) اشاره داشت. استایگر در دهه های 1980 و 1990 هم بازیگر فعالی بود. آخرین حضور او در سینما بازی در فیلم Poolhall Junkies (2002) بود. رد استایگر در سال 1968 برای بازی در فیلم در گرمای شب برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد.

 

جنیفر جونز19-جنیفر جونز (بازیگر) متولد 2 مارچ 1919 در شهر تولسا ایالت اوکلاهما. مرگ در 17 دسامبر 2009 در شهر مالیبو کالیفرنیا، در سن 90 سالگی. او ایفاگر نقش زنانی بود که برای عشق همه چیز خود را زیر پا می گذارند. او با اولین فیلمش درخشید، با اولین فیلمش ستاره شد، و با اولین فیلمش توانست جایزه اسکار را در دست بگیرد. آن فیلم آهنگ برنادت (1943) به کارگردانی هنری کینگ بود. او از بازیگرانی بود که در انتخاب نقش هایش وسواس داشت. از این رو در کارنامه کاری او به کمتر فیلم غیر مهمی می توان برخورد. شرح حال مشروح تر جنیفر جونز را در مقاله ی «راهبه ای با پای برهنه، کنار بوته گل سرخ» که در همین سایت پرده سینما چاپ شده بخوانید.

 

جک لمون20- جک لمون (بازیگر) متولد 8 فوریه 1925 در شهر نیوتون ایالت ماساچوست. مرگ در 27 جوئن 2001 در لس آنجلس کالیفرنیا؛بر اثر سرطان روده. جک لمون را باید در زمره بازیگرانی دانست که اگرچه «کمدین» نبودند اما معمولاً به هر نقشی رایحه ای از کمدی می دادند. لمون از طراوتی استثنایی برخوردار بود و اگر کارگردانی ظرافت آن را درک می کرد می توانست با حضور لمون دست کم یک پرده آن نقش را در فیلمش ارتقاء بخشد. بیلی وایلدر از دسته کارگردان هایی بود که به خوبی ظرافت های لمون را می شناخت و در فیلم های متعددی از آن بهره برد. جک لمون در سال 1956 برای بازی در فیلم آقای رابرتز به کارگردانی جان فورد، برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل شد.

 

الک گینس21-الک گینس (بازیگر) متولد 2 آپریل 1914 در شهر لندن، کشور انگلستان. مرگ در 5 آگوست 2000 در شهر میدهرست ایالت ساکس غربی کشور انگلستان، بر اثر سرطان کبد، در سن 86 سالگی. سر الک گینس به «مرد هزار چهره سینما» شهرت داشت. چراکه قابلیت انعطاف بی نظیری در ایفای نقش های متنوع داشت. جزو آن دسته بازیگرانی بود که علاوه بر توانایی درخشان در بازیگری، از لحاظ فیزیکی هم چهره ای قابل تطبیق با گریم های مختلف داشت. برای نسل های جدیدتر او با ایفای نقش «ا بی وان کنوبی» در فیلم های جنگ ستارگان (1977) امپراطوری دوباره می تازد (1980) و بازگشت جدای (1983) بیشتر شناخته شده است. قدیمی ترها او را با فیلم های کلاسیکی مثل آرزوهای بزرگ (1946) الیور تویست (1948) تعطیلات آقای هالند [با نام اصلی اوباش لاوندرهیل] (1951)و پل رودخانه کوای (1959) می شناسند. در حالی که شاید «شاه نقش» دوران بازیگری او که اتفاقاً نه مورد توجه منتقدان قرار گرفت و نه از سوی جشنواره ها تکریم شد، فیلم قلب های مهربان و تاج های گل (1949) بود. گینس در این فیلم یک تنه نقش هشت شخصیت فیلم را بازی کرد. قلب های مهربان و تاج های گل که در سال های میانی دهه 1350 به فارسی دوبله و از تلویزیون پخش شد یکی از خاطره برانگیزترین فیلم های آن دوران محسوب می شد.

از دیگر فیلم های مهم الک گینس می توان به این ها اشاره کرد: قاتلین پیرزن (1955) قو (1956) مأمور ما در هاوانا (1960) لارنس عربستان (1962) سقوط امپراطوری رم (1964) دکتر ژیواگو (1965) یادداشت کوئیلر (1966) کرامول (1970) برادر خورشید خواهر ماه (1972)

آخرین حضور گینس در سینما بازی در فیلم شاهد خاموش (1994) بود. او در سال 1958 برای بازی در فیلم پل رودخانه کوای برنده جایزه اسکار شد. همچنین در سال 1980 نیز یک جایزه اسکار افتخاری دریافت کرد.

 

و

 

ریچارد ویدمارک22-ریچارد ویدمارک (بازیگر) متولد 26 دسامبر 1914 مرگ در 24 مارچ 2008

 

 

23-پیتر پوستینف (بازیگر) متولد 16 آپریل 1921 در شهر لندن انگلستان. مرگ در 28 مارچ 2004 در شهر گلونیر سوئیس بر اثر سکته قلبی. در سن 73 سالگی.

 

24-جین وایمن (بازیگر) تولد 5 ژانویه 1917 در سنت جوزف. مرگ در 10 سپتامبر 2007 در پالم اسپرینگز در سن سن 91 سالگی

 

 

25-سیدنی پولاک (کارگردان) متولد اول جولای 1934 شهر لافایت ایالت ایندیانا. مرگ در 26 می 2008 در پاسیفیک پالیسادس کالیفرنیا بر اثر سرطان در سن 74 سالگی

 

26- پاتریک سوئیزی (بازیگر) متولد 18 آگوست 1952 در هوستون تگزاس. مرگ در 14 سپتامبر 2009 لس آنجلس کالفرنیا بر اثر سرطان لوزالمعده در سن 57 سالگی.

 

 

 

 


 تاريخ ارسال: 1393/12/3
کلید واژه‌ها:

فرم ارسال نظرات خوانندگان

نام (ضروري):
نظر شما (ضروري):
كد امنيتي (ضروري) :
كد امنيتي تركيبي از حروف كوچك انگليسي است. توجه داشته باشيد كه كد امنيتي به كوچك و بزرگ بودن حروف حساس است.