موحد منتقم
نقد و بررسی فیلم تک تیرانداز آمریکایی
American Sniper (2014)
ایستوود یک جمهورى خواه متعصب و دوآتشه است که این فیلم را براساس کتاب شخص کریس کایل ساخته است. ایستوود تمام تلاش اش را کرده است که از کایل یک قهرمان افسانه ای بسازد. صد در صد پدیده ای مانند داعش در ساخته شدن چنین فیلمی و در چنین زمانی توسط ایستوود بی تأثیر نبوده است. ولی به نظر من حمله به یک کشور دیگر به خاطر پیشگیری از حوادث تروریستی و کشتن هزاران کودک و پیر و جوان بی گناه بی معنی است و لقب «قصاب» یا «بیمار روانی» بیشتر شایسته کایل است تا «افسانه»!
فروش خارج از تصور این فیلم در آمریکا که در حد سوپرقهرمان های کمپانی مارول بوده است نشان می دهد که انگار آمریکایی ها به هر طریقی خواستار دیدن منجی های آمریکا روی پرده سینماها هستند. می خواهد این قهرمان مرد عنکبوتی یا مرد آهنی باشد یا یک قاتل مثل کریس کایل. هدف، مهم تر از وسیله رسیدن به آن است! مهم نیست که چطور از خاک امریکا می شود حفاظت کرد با کشتن انسان های بی گناه در عراق و سوریه و... یا حمله به موجوات فضایی!
فیلم تک تیرانداز آمریکایی داستان کریستوفر اسکات کایل است. از اعضای یگان ویژه نیروی دریایی آمریکا و قاتل ترین تک تیرانداز در تاریخ نظامی ایالت متحده آمریکا با ۱۶۰ قتل تأیید شده (۲۵۵ قتل مورد ادعا) است او در جریان جنگ دوم عراق چهار بار به این کشور اعزام شد و به دفعات مدال های ستاره نقره ای دریافت کرد. شورشیان عراق به او لقب «شیطان رمادی» دادند و برای سرش جایزه تعیین نمودند. او دو بار مورد اصابت گلوله و ۶ بار مورد حمله قرار گرفت. او در سال ۲۰۰۹ از نیروی دریایی امریکا جدا شد تا با خانواده اش زندگی کند ولی با نوشتن کتابی پرفروش از زندگی خود، در تیررس رسانه ها باقی ماند.
فیلم با سکانس بسیار قدرتمندی در خیابان های شهر کوچکی در نزدیکی ناصریه عراق در مارس ۲۰۰۳ در اولین حمله آمریکا به عراق شروع می شود. کایل روی بام ساختمانی مشرف به خیابانی متروک موضع گرفته است. ما از دید لنز دوربین کایل یک مادر به همراه پسر بچه ای را می بینیم که از خانه ای خارج می شوند، کایل متوجه می شود که او چیزی شبیه به نارنجک را به پسرک می دهد. اینجاست که کایل دودل می شود که شلیک کند یا نه. کمک تیراندازی که کنار اوست به او هشدار می دهد که اگر اشباه کند او را تبعید می کنند. داستان به عقب بر می گردد و با خانواده او آشنا می شویم.
او به همراه پدرش در حال تیراندازی است و پدرش در حال آموزش اوست. موقع نهار پدر به او می گوید ۳ گروه انسان وجود دارد. گوسفند و گرگ و سگ گله که مواظب گوسفندها است. او از پسران اش می خواهد نه مثل گوسفند ترسو باشند و نه مثل گرگ ها وحشی بلکه باید مثل سگ گله مواظب افراد ضعیف باشند. با همسرش تایا (سیهنا میلر) آشنا می شویم، تغییرات فرهنگی اساسی ناشی از یازده سپتامبر را تجربه می کنیم و بالاخره با او به عراق اعزام می شویم. قتلی که آن روز در نزدیکی ناصریه انجام می دهد نخستین قتل اش است و تا آخرین قتل کلی فاصله دارد.
فیلم تک تیرانداز آمریکایی کلاً در دو فضا روی می دهد. سکانس های جنگی در عراق و سکانس های خانوادگی او در آمریکا. سکانس های جنگی فیلم فوق العاده خوش ساخت و پر قدرت ساخته شده است. کلینت ایستوود به استادی تمام سکانس های جنگی را هدایت کرده است گویی ما هم به عنوان یکی از گروه ها همراه با آن ها برای جنگ به عراق رفته ایم. ولی متأسفانه صحنه های درام فیلم که در آمریکا اتفاق می افتد خیلی ضعیف و خسته کننده اند و چون به قدرت سکانس های عراق نیستند ریتم فیلم را به هم میریزند و بیننده باید منتظر بماند روابط رمانتیک این دو تمام شود و کایل دوباره به عراق برگردد.
ایستوود سعی کرده دیالوگ های پینگ پونگی بین این زن و وشوهر رد و بدل شود تا از خشونت صحنه های جنگی بکاهد ولی کارکردی معکوس دارد! بردلی کوپر برای بازی در این نقش سخت هرچه حماقت در سری فیلم های خماری داشته، فراموش کرده و ۲۰ کیلو اضافه وزن پیدا کرده است و با ریش و صورت بی روح نقش یک تک تیرانداز را بازی کرده است و برای سومین بار نامزد اسکار شده است. او با لهجه تگزاسی اش بهترین نقش آفرینی دوران حرفه ای اش را بازی کرده است.
تک تیرانداز آمریکایی در راستای اهداف اسلام ستیزی و عرب ستیزی است. در تک تک سکانس های اکشن و بسیار حساس فیلم در پس زمینه تصویر در حال شنیدن اذان هستیم. و وقتی یک خانواده عرب به عنوان مشت نمونه خروار می خواهد به او کمک کند با افراد پول پرست و دروغگویی روبرو می شویم که کلی اسلحه و... در خانه دارد و سرانجام پسر بچه خانواده توسط نقش منفی فیلم به خاطر همکاری با آمریکایی ها با مته سوراخ می شود! فیلم از عراق یک زامبی لند به تمام معنا ساخته که مردم اش یا تروریست اند یا سلاخ هایی که در حال تکه تکه کردن همدیگر هستند و سربازان آمریکایی هم مانند قهرمانان آن ها را در خاک خودشان می کشند که مبادا به آمریکا در آن طرف دنیا حمله نکنند!
ایستوود یک جمهورى خواه متعصب و دوآتشه است که این فیلم را براساس کتاب شخص کریس کایل ساخته است. ایستوود تمام تلاش اش را کرده است که از کایل یک قهرمان افسانه ای بسازد. صد در صد پدیده ای مانند داعش در ساخته شدن چنین فیلمی و در چنین زمانی توسط ایستوود بی تأثیر نبوده است. ولی به نظر من حمله به یک کشور دیگر به خاطر پیشگیری از حوادث تروریستی و کشتن هزاران کودک و پیر و جوان بی گناه بی معنی است و لقب «قصاب» یا «بیمار روانی» بیشتر شایسته کایل است تا «افسانه»!
فیلم نامزد ۶ جایزه اسکار شده است از جمله اسکار بهترین فیلم که باعث تعجب تمامی اهالی سینما شده است. فیلمی که هیچ جایزه سینمایی در فصل جوایز نبرده بود ناگهان نامزد اسکار بهترین فیلم شد! این جور انتخاب ها ما را یاد اعضاى انتخاب هاى از سر ناچارى جشنواره فجر مى اندازد؛ «دفاع مقدسه رو تحویل بگیر حالا هرچى که بود!»
فیلم سوتی هایی دارد که در تاریخ سینمای هالیوود بی مانند است. مانند زمانی که کایل دختر نوزادش را بغل گرفته و کاملاً معلوم است که عروسک را بغل کرده و با دست اش دستان نوزاد را تکان میدهد! سهل انگاری تا این حد حتی در فیلم های ایرانی هم دیده نمی شود چه برسد به فیلم های اسکاری هالیوود!
فروش خارج از تصور این فیلم در آمریکا که در حد سوپرقهرمان های کمپانی مارول بوده است نشان می دهد که انگار آمریکایی ها به هر طریقی خواستار دیدن منجی های آمریکا روی پرده سینماها هستند. می خواهد این قهرمان مرد عنکبوتی یا مرد آهنی باشد یا یک قاتل مثل کریس کایل. هدف، مهم تر از وسیله رسیدن به آن است! مهم نیست که چطور از خاک امریکا می شود حفاظت کرد با کشتن انسان های بی گناه در عراق و سوریه و... یا حمله به موجوات فضایی! به قول دنیس جت بسیاری از آمریکایی ها از فیلم تک تیرانداز آمریکایی استقبال کرده اند چون نمی توانند قبول کنند که در جنگ عراق واقعاً پیروزی حاصل شده است و بنابراین به نظر آن ها تمام تلاش و فدارکاری های امثال کریس کایل به هیچ نتیجه ای نرسید. این در حالی است که حمله آمریکا به عراق، واقعیت ها را تغییر داد و اکنون عراق به صحنه اصلی فعالیت گروه هایی نظیر القاعده و بدتر از آن بدل شده است.
در ابتدای فیلم پدر از کایل میخواهد که مثل سگ گله مواظب گوسفندها از دست گرگ ها باشد و فیلم هم سعی کرده شخصیتی این گونه از او بسازد ولی به نظر من فیلمی مانند تک تیرانداز آمریکایی مانند شخصیت اصلی فیلم «کایل» گرگی در پوست سگ گله است!
موحد منتقم
بهمن نود و سه
انتشار مقالات سایت "پرده سینما" در سایر پایگاه های اینترنتی ممنوع است. |
|