مهدی نادری: من مطمئنم اسكار با آقای عباس كیارستمی به ایران می‌آید. در شرایطی كه شاهدیم ژان لوک گدار با فیلم‌های ضد آمریكایی‌اش، به اسكار دعوت می‌شود و دكترای افتخاری می‌گیرد، مطمئن باشید كه آقای عباس كیارستمی به عنوان مهمترین فیلمساز دهه 90 در مقابل هالیوود، این جایزه را دریافت می‌كند و فلز این مجسمه روزی از كو‌ه‌های پنسیلوانیا به «چیزر» می‌رود و یك روزی از آن او خواهد شد.

مهدی نادری كارگردان بدرود بغداد به عنوان نماینده سینمای ایران در لیست‌ فیلم‌های مورد بررسی مراسم اسكار، علی‌رغم انتقادات و نظرات ضد و نقیضی كه به انتخاب این فیلم شد، سكوت اختیار كرد. او كه یكی از جوان‌ترین كارگردانان ایرانی است كه فیلمش به عنوان نماینده ایران به آكادمی اسكار ارائه شده، طی گفتگویی، از دلایل سكوتش، اشتیاقش برای حضور سینمای ایران در اسكار و تلاش‌هایی كه برای ساخت بدرود بغداد صرف كرده، سخن گفت.

وی حدود 50 روز پس از انتشار اولین خبر ارائه فیلم بدرود بغداد به اسكار، با اشاره به این كه در جریان مناقشاتی كه بر سر ارسال این فیلم به اسكار بوده، سكوت را ترجیح داده است، گفت:نمی‌دانید در این شرایط چه فشار غیرقابل تحملی را صبرآورده‌ام، كه یك‌باره، موضوع جریان سوء تفاهمات قرار نگیرم. من می‌توانستم در این فضا هر چقدر كه دوست داشتم، ترك‌تازی كنم. اما ترجیح دادم كه سكوت كنم. من همه كارهایم را كرده‌ام، فیلم‌هایم را ساخته‌ام و جایزه‌هایم را گرفته‌ام‌ و خودنمایی‌ها و شو-آف‌هایم را در دوران نوجوانی و جوانی‌ام، كرده‌ام!

*معتقدم زمان مسائل را حل می‌كند

نادری با بیان این مطلب كه اهالی سینما به كیفیت و خلاقیت نیروهای جوان بدرود بغداد اذعان داشته‌اند، گفت: در این بین توقع‌ام این بود، دوستانی كه مدام برای موفقیت‌هایشان به آنها، تبریك و خداقوت گفته بودم، پیام تبریكی برایم بفرستند ولی دریغ كه هوا غبارآلود بود. اما همانطور كه 6 سال پیش زمانی كه می‌خواستم فیلم بسازم، جلوی كارم گرفته شد، شش سال بعدهم به بركت فیلم جوان بدرود بغداد، آكادمی اسكار فیلم من را جزء فیلم‌های بررسی شده قرار داد. من معتقدم كه همواره زمان مسائل را حل می‌كند.

*زبان غالب یك فیلم خارجی نباید انگلیسی باشد

مهدی نادری با اشاره به انتقاداتی كه به زبان انگلیسی فیلم شده بود، گفت: متأسفانه درباره قوانین اسكار اطلاعات كافی وجود ندارد و فكر می‌كنند كه فیلم باید حتما به زبان محلی باشد. در صورتی كه اصلا این طور نیست و نمونه‌های بسیاری نیز در این زمینه دیده‌ایم. زبان غالب یك فیلم خارجی نباید انگلیسی باشد و پس كشورهای انگلیسی زبان مثل انگلیس، ایسلند، نیوزلند، استرالیا و آفریقای جنوبی نباید در اسكار شركت كنند؟ ما جزو كشورهای غیرانگلیسی‌زبان هستیم كه زبان غالب فیلم‌مان نباید انگلیسی باشد.

* یك فیلم افغانی از اسكار حذف شد

وی ادامه داد: تا حالا هم بحثی از سوی آكادمی نبوده، كما این كه می‌دانم فیلمی از كشور افغانستان از دور رقابت‌ها خارج شد. كمترین اتفاقی كه در مورد بدرود بغداد افتاد، بازخوردهایی است كه از دیدن فیلم گرفته شده و صداقت فیلم جوان ایرانی، مورد توجه كسانی قرار گرفت كه امیدوارم بتوانم اسم و سخنان‌شان را در مورد فیلم مطرح كنم تا بهتر دیده شود كه بدون دعوا و شو-آف می‌شود، برای فرهنگ كشورمان كار كرد.

* مصاحبه نكردم چون زنگ خطر آلودگی هوا به صدا در آمده بود

نادری اظهار داشت: من در آن زمان نیامدم تا له یا علیه هر كدام از طرفین مصاحبه كنم، چرا كه احساس می‌كردم، زنگ خطر آلودگی‌ هوا، مدت‌ها است كه زده شده است. امیدوارم همه به دور از سوءتفاهم برای سینما كار كنند و جوان‌های‌مان را ببینند كه بدون ادعا و كم‌ترین سرمایه‌ای كار می‌كنند و بهترین دلخوشی‌شان این است كه دوباره سینما به رونق بین‌المللی‌اش برگردد.

* بدرود بغداد متعلق به سینمای ایران است

نادری گفت: از آنجایی كه فكر می‌كنم این فیلم متعلق به سینمای ایران است، خواستم كه به لحاظ فنی آن را غنی‌تر كنم و روی باند صوتی فیلم كار كردم. از طرفی چون در زمانی كه ما فیلم را می‌ساختیم، مسئله ما، توجه به زبان غالب‌اش نبود كه انگلیسی باشد یا خیر، نگران این موضوع بودیم. ولی متوجه شدیم كه در ساختار كلی، خوشبختانه زبان غالب فیلم، انگلیسی نیست.

*نگران اكران فیلم هستم

وی ادامه داد: در واقع در عین حالی كه مسئولیت این فیلم ایرانی در اسكار با من است و یك باره هم به دوش من افتاده، نگران اكران فیلم بوده و هستم. من نگران احقاق حق همكارانم در این فیلم بودم و ناراحت این كه فیلم من در معرض سؤتفاهمات قرار گرفته است.

*نگاه بدرود بغداد مستقل است

نادری به نگاه مستقل بدرود بغداد، تأكید كرد و گفت: هر كسی كه این فیلم را دیده مطمئن شده است كه این فیلم نگاه مستقلی دارد و حمایت‌های معاونت سینمایی و همكاران دیگر را كاملا به شایستگی درباره این فیلم می‌بیند، ولی متأسفانه برخی از دوستان درباره نسل جدید كم‌لطف هستند و فقط در مورد فیلم آنها چیزهایی ‌شنیده‌اند.

* علی‌رغم همه سؤتفاهمات از فیلم پرستاری می‌كنم

وی ادامه داد: من شش سال دوندگی كردم و موهایم سفید شد تا فیلمم را بسازم. كسانی بودند كه فیلمنامه من را به جای این كه بخوانند، می‌شنیدند و ردش می‌كردند. بنابراین در خلال این سؤتفاهمات به عنوان فیلمسازی كه مسئولیت این فیلم ملی به گردن من است، از آن حمایت می‌كنم و علی‌رغم هر مسئله‌ای كه وجود دارد، تلاش من این بود كه از فیلم پرستاری كنم تا به شأن تكنیكی سینمای ایران كمك كند و سعی كردم در این راه سطح تكنیكی فیلم را بالا ببرم.

* هر 64 فیلم شانس پذیرفته شدن دارند

وی درباره پیش‌بینی‌اش از احتمال پذیرفته شدن بدرود بغداد در اسكار، گفت: به نظرم تمامی 64 فیلم، شانس پذیرفته شدن را دارند ولی در بخش بازرگانی و ارسال بدرود بغداد به جشنواره‌‌ها، چندان قوی عمل نشده است. من منتظر، پاسخ مكتوب از آكادمی اسكار برای شروع مسابقات هستم، كما این كه تمامی فیلم‌ها در مرحله تعلیق هستند و استارت مسابقات هنوز زده نشده است.

* اسكار به سادگی از كنار فیلم نمی‌گذرد

مهدی نادری درباره نقاط قوت فیلم بدرود بغداد و احتمال موفقیت‌اش، گفت: با توجه به اخباری كه از آن مطلع هستم، مطمئنم كه به سادگی از كنار این فیلم گذر نخواهد شد، چرا كه فیلمی ضد جنگ است و مسئله‌ای را عنوان می‌كند كه ملت آمریكا با آن درگیر است. كمااینكه چالش مهم امروز آمریكا آنچنان كه در انتخابات اخیر می‌بینیم، در همین موضوع است كه متأسفانه جنگ‌طلب‌ها رأی، بالاتری به دست آوردند ولی باز هم جامعه بزرگ آمریكایی برای تبلیغ صلح و ترمیم روح ناكام آمریكایی از جنگ در خاورمیانه، فضا و امكانات زیادی در اختیار دارد ولی نكته اینجاست كه شانس هم در برنده شدن دخیل است.

*این ادعا كه فیلم ما برنده اسكار می‌شود، حرف بزرگی است

وی افزود: ادعای این كه بگوییم فیلم ما، برنده اسكار می‌شود، حرف خیلی بزرگی است. چرا كه هر فیلمی به پشتوانه و جریان پخش و بازرگانی‌اش در اسكار برنده یا بازنده است. اصولا اسكار جایزه‌ای است كه جنبه اقتصادی آن مهم است و سینمای ما كه با وجه فرهنگی و روشنفكرانه‌اش در جشنواره‌ها حضور دارد، كمی تا اسكار فاصله دارد. كمااینكه در زمانی كه بچه‌های آسمان نماینده ایران در اسكار بود، من این فیلم را محق دریافت جایزه می‌دانستم.

*بدرود بغداد در تغییر ساختار رقابت‌ها مؤثر است

مهدی نادری گفت: در مورد بدرود بغداد و ورودش به اسكار، باید بگویم كه این فیلم فارغ از اینكه موفق می‌شود یا نه، ولی در ساختار رقابت‌ها تأثیر خوبی می‌گذارد و ما می‌توانیم سال‌های بعد اشتباهاتمان را جبران كنیم، با فیلمسازان جوان‌مان برخوردی صحیح‌تر داشته باشیم و سرمایه‌گذاری درستی روی آنها داشته باشیم و شایسته‌سالاری كنیم.

* مطمئنم مجسمه اسكار روزی به عباس كیارستمی خواهد رسید

نادری تأكید كرد: من مطمئنم اسكار با آقای عباس كیارستمی به ایران می‌آید. در شرایطی كه شاهدیم ژان لوك گدار با فیلم‌های ضد آمریكایی‌اش، به اسكار دعوت می‌شود و دكترای افتخاری می‌گیرد، مطمئن باشید كه آقای عباس كیارستمی به عنوان مهمترین فیلمساز دهه 90 در مقابل هالیوود، این جایزه را دریافت می‌كند و فلز این مجسمه روزی از كو‌ه‌های پنسیلوانیا به چیزر می‌رود و یك روزی از آن او خواهد شد.

* مسئله اصلی حضور در اسكار نزدیك شدن به بازار جهانی است

وی مسئله اصلی حضور در اسكار را نزدیك شدن به بازار جهانی پخش دانست و گفت: ولی در حقیقت مسئله این است كه آیا سینمای ما به لحاظ اقتصادی به سینمای دنیا نزدیك می‌شود؟ این یك سودای بزرگی است و الا هر سال ما می‌توانیم نماینده‌ای به اسكار معرفی كنیم. در عین حالی كه در این راه نیز شاخك‌های پخش‌كننده‌های بین‌المللی دنیا نسبت به فیلم‌های ما بیدار می‌شود و راه‌های ورود به صورت اتوماتیك‌وار باز می‌شود ولی ما باید سیاست دقیقی نسبت به این امر داشته باشیم.

* بدرود بغداد نمایش حسن‌نیت سینمای ایران به عنوان سینمایی صلح‌طلب است

نادری به توجه اسكار به فیلمسازان گمنام اشاره كرد و گفت: چون جایزه اسكار به سیاست وابسته است، ترفندهایی در سینما و سیاست وجود دارد كه از كشورها و فیلم‌های گمنام، نامی بسازند. فیلم بدرود بغداد زمینه چالشی برای رابطه سینمای ایران و جهان و نمایش حسن نیت سینمای ایران به عنوان سینمایی صلح‌طلب را برای آكادمی اسكار دارد.

وی افزود: در زمانی كه برخی از اعضای آكادمی اسكار به ایران آمده بودند، در مورد فیلمنامه‌ بدرود بغداد با آنها صحبت كردم كه اتفاقاً برایشان جالب بود. این فیلم زمینه حمایت ملی را دارد. چرا وقتی «هالیوود ریپورتر» از همه فیلم‌های جهانی صحبت می‌كند، ولی در مورد فیلم‌های ایران حرفی نمی‌زند؟ چرا كه در این بین ارتباطی برقرار نشده و فیلمی به آنها عرضه نشده تا ببینند. ما باید ارتباطمان را با جهان گسترده كنیم و بر روی عرضه و پخش محصولاتمان مدیریت داشته باشیم.

وی افزود: بدرود بغداد جزو فیلم‌هایی است كه با دست خالی ساخته شده است، ما نباید منتظر باشیم كه فیلم‌های بعدی یك فیلمساز را ببینیم تا او حمایت كنیم. امیدوارم روزی چرخه سینمایی ما، آنقدر خوب حركت كند كه دیگر جنگی برای ارسال فیلمی به جشنواره‌ها نداشته‌ باشیم.

* در دوره سوء‌تفاهمات حتی منتقدان هم موج‌های مثبتی به من می‌دادند

نادری در انتهای سخنانش گفت: در دوره سوءتفاهمات حتی منتقدان سینمایی هم موج‌های مثبتی به من دادند و به تكنیك فیلم اقرار می‌كردند، اما در این بین به نظر من تمام كسانی كه مهدی نادری با موفقیت‌شان به آنها تبریك می‌گفت، بدون هیچ چشم‌داشتی فیلم‌شان را تدوین كرد، برایشان فیلم‌نامه نوشت و بدون توقع در بحرانی‌ترین شرایط به آنها انرژی می‌داد، آنها یوم‌الاداء بازخواست دارند.

گفت‌وگو: آزاده كریمی، فارس