جنجال های فاقد باریک بینی بر سر دستمزد بازیگران

بررسی مباحث دستمزد بازیگران در کار گروه اصناف خانه سینما مورد بررسی قرار می گیرد. این اتفاق در حالی رخ می دهد که چندی پیش در یک برنامه زنده تلویزیونی رقمهای نجومی دستمزد تعدادی از بازیگران شاخص سینمای ایران اعلام شد که البته تعدادی از این بازیگران من جمله: شهاب حسینی، رضا شفیعی جم، و جواد رضویان ارقام این دستمزدها را تکذیب کردند و عده ای هم در این زمینه سکوت اختیار نموده اند، حال باید منتظر بود و دید که در این میان چه کسی برنده میدان خواهد شد؟ بازیگران و یا مخالفان؟                                                                                                                                           

در هر صورت به نظر می رسد جنجالی که طی یک ماه اخیر بر سر مسئله دستمزد بازیگران در رسانه ها مطرح شده است با فقدان باریک بینی همراه بوده است. دلائلی را که برای این ادعا می توان عنوان کرد در چند محور قابل بررسی است:                

1-آنچه بازیگران در قبال بازی در یک فیلم دریافت می کنند دستمزد آنها است نه حقوق. بین این دو کلمه تفاوت مهمی وجود دارد. «حقوق» مبلغی است که برای یک شخص در نظر گرفته می شود، مادام العمر به شکل ماهیانه او پرداخت می شود، و در دوره های زمانی مخالف به نسبت شرایط اقتصادی کشور افزایش می یابد. نکته مهم دیگر این است که شخصی دریافت کننده «حقوق» مطمئن است که می تواند مادام العمر در دوره زمانی تعیین شده به این مبلغ اتکا کند. اما «دستمزد» چیزی است که مادام العمر به افراد پرداخت نمی شود و ممکن است شخصی سه ماه درگیر یک پروژه باشد و نه ماه باقی سال را بیکار؛ ممکن است دو سال رونق شغلی داشته باشد و سه سال در بیکاری به سر ببرد. ممکن است در جوانی پرکار باشد و در پیری بیکار. زندگی دهها و صدها هنرمند ایران و جهان که در سالهای پیری با فقر دست و پنجه نرم کردند و کارشان به خانه سالمندان کشید گواه این ادعاست.                                                                                                                                       

2-در جامعه سینمایی افراد مختلفی از اصناف مختلف هستند که درآمدی بالاتر از بازیگران دارند. مثل بسیاری از تهیه کننده ها که تولیداتشان فروش میلیاردی می کند و دستمزد بازیگران در برابر آن اندک به نظر می رسد. و مانند بسیاری از کارگردانان که جوایز نقدی قابل توجهی را از جشنواره های خارجی دریافت می کنند. (که البته شایسته و اجر زحماتشان است). برای مثال در اخبار هفته های اخیر همه روی دستمزد 90 میلیون تومانی محمدرضا گلزار بحث داشتند، اما هیچ کش توجهی نکرد که فقط یک قطعه از عکس های قدیمی عباس کیارستمی در نمایشگاه دبی 500 هزار دلار فروش کرد! البته این حق کیارستمی و هر هنرمند دیگری است که اثر هنری اش را به بالاترین قیمت به فروش برساند، اما مگر حق گلزار نیست؟!                                  

3-باور داشته باشیم که حتماً حضور بازیگران خاصی در یک فیلم، سودآوری چند برابری برای آن فیلم داشته که تهیه کننده حاضر به پرداخت آن مبلغ مشخص به آن بازیگر شده است.                                                                                                   

4-هیچ کس جای دیگری را تنگ نمی کند. بالا بودن دستمزد یک بازیگر جوان منافاتی با دستمزد پایین تر یک فیلمبردار یا دستیار کارگردان یا صدابردار ندارد. هر شخصی بنا به خدماتش می تواند دستمزدش را بالا ببرد. اگر حضور یک صدابردار به اندازه یک سوپراستار در فیلم منحصر به فرد نیست، آیا این تقصیر سوپراستار است؟! تعارضی هم با وضع مالی متوسط فلان پیشکسوت ندارد. این مسئله به حوزه «تجاری» سینما مربوط می شود و به بخش «هنری» سینما مربوط نیست. در همه جای دنیا همین است. شون کانری از دهه 1960 تا همین امروز ستاره گرانقیمتی بوده. دست کم چهار دهه ماندن روی سکوی اول و دریافت دستمزد بالای او را هیچکس به وضعیت آشفته دنیس هاپر ربط نداده. هیچکس اعتراضی نکرده که رقم دریافتی تام کروز جوان برای یک فیلم، از «استاد» پیتر اوتول بیشتر است! چون می دانند مسائل را نباید با هم تداخل داد.

5-بهتر است نسبت به ثروت، هوش، زیبایی، شهرت، قدرت و سایر خصوصیات دیگر انسانها بخیل نباشیم. خداوند به یکی هوش سرشار عطا کرده برای نابغه شدن، به دیگری قدرت بدنی برای قهرمان شدن، به آن یکی جمال نیکو برای ستاره شدن، و... هر کسی بنا به موهبت های الهی و البته استعدادش برای بهره مندی از این موهبت ممکن است به ثروت، شهرت، ماندگاری در تاریخ، و قهرمانی برسد یا نرسد. یکی بشود ون گوگ و دیگری بیل گیتس. پس بهتر نیست هر کدام از ما به استعدادها و توانایی های خودمان متوجه باشیم و آنچه را دیگران دارند به آنها روا ببینیم؟